Sinsi ve tehlikeli bir bakteri olan brucella yaz aylarında daha sık görülüyor. Prof. Dr. Osman Erk,, “Bu bakteri bedene girdikten sonra bütün organlara yayılıp, önemli hastalık tablolarına neden olabiliyor” dedi.
Brucella, enfekte hayvanlardan ya da hayvasal eserlerden insanlara bulaşan bakteriyel bir hastalıktır. Tıp literatüründe Brucelloz olarak da isimlendirilen hastalığa brucella isimli bakteri neden olur. Öbür hastalıklarla karıştırıldığı için teşhisi zordur. İç Hastalıkları
Uzmanı Prof. Dr. Osman Erk, bedende birçok organı amaç alan ve ülkemizde yaygın görülen bu hastalıkla ilgili bilinmesi gerekenleri şöyle anlattı…
Prof. Dr. Osman Erk,
4 YOLLA BULAŞIR
Brusella, ot yiyen koyun, keçi, sığır, manda üzere küçük ve büyük baş hayvanların hastalığıdır. Bu bakteri; insanlara enfekte olmuş hayvanlarla direkt temas, çiğ et, pastörize edilmemiş süt-süt eserleri ve teneffüs yoluyla bulaşır. Köpek ve domuzdan beşere geçen tipleri de mevcuttur. Beşerden beşere bulaş kelam konusu değildir. Çiftçiler, veterinerler ve mezbaha çalışanları risk altındadır. En sık bulaş yolu çiğ sütten yapılan peynir ve krema ile oluşur. Yoğurt yapılırken süt kaynatıldığı ve içine yoğurt mayası ek edildiğinden hastalık yoğurtla bulaşmaz. Brucella bakterisi mide-bağırsak sistemi, deri, nadiren teneffüs yoluyla bedene girdikten sonra bölgesel lenf bezlerinde ürer, çoğalır, daha sonra bedenin bütün organlarına yayılır. Cildi, mide-bağırsak sistemini, testisleri, akciğerleri, beyni, kalp ve damarları tutarak çok değişik hastalık tablolarına (merkezi hudut sistemi ya da
kalp kapağı tutulumu gibi) neden olabilir. Ayrıyeten kemik ve eklemlere de yerleşir.
EN SIK GÖRÜLEN BELİRTİLERİ
Sinsice, genel enfeksiyon belirtileriyle başlayan brucella, diğer hastalıklarla karıştırılabilir. Üşüme ve titreme ile yüksek ateş, geceleri bol terleme belirtilerine yol açar. Ateş her gün yavaş yavaş artarak 39-40 dereceye kadar çıkar. Ateşle birlikte kas ve eklem ağrıları, karaciğer ve dalak büyümesi, bedende lenf bezlerinde yaygın şişlikler oluşabilir. 10 gün kadar yüksek seyreden ateş daha sonra yavaş yavaş düşer. Hasta grip geçirdiğini ve güzelleştiğini zanneder. Ancak bir hafta sonra ateş yine yükselir. Ateşin bu dalgalı gidişi aylarca sürebilir. Bu devirde teşhis Wright testi ile konur.
‘KOYUN HASTALIĞI’ OLARAK BİLİNİR
Brucella gelişmekte olan ülkelerde çok daha sık görülür. Türkiye’de daha çok koyunlardan insanlara bulaştığı için halk ortasında ‘koyun hastalığı’ olarak bilinir. Öldürücülüğü az, ama hastalık yapan potansiyeli yüksektir. Her yıl ülkemizde binlerce insan bu hastalığa yakalanır. Türkiye’de bilhassa Güney Doğu ve Orta Anadolu’da yaygındır. Yaz aylarında daha sık görülür. Zira bu aylarda kırsal kesitlere seyahat ve peynir yapma imkanları artar.
İŞTE KORUNMA YOLLARI
Hastalığın beşerler için inançlı ve tesirli bir aşısı yoktur. Kollayıcı tedbirler kıymetlidir. Açıkta satılan süt ve süt eserleri tercih edilmemelidir. Etiket bilgileri bulunmayan, kaynağı aşikâr olmayan ve inançlı yerlerde üretildiğinden emin olunmayan et ve süt eserleri tüketilmemelidir. Sütlerin kaynatılarak içilmesi yahut pastörizasyonu kıymetlidir. Süt pastörize edilmeden peynir ve tereyağ yapılmamalıdır. Salamura peynirler en az 3 ay, yumuşak peynirler en az 6 ay bekletildikten sonra tüketilmelidir. Çiftçiler, mezbaha çalışanları, kasaplar eğitilmeli, eldiven ve maske giymeleri sağlanmalıdır. Hayvanlarda brusellanın denetimi ve aşılanma değerlidir.
TEDAVİSİ UZUN SÜRER
Tedavi en az 6 hafta birtakım antibiyotiklerin bir ortada kullanılmasıyla yapılır. Yüzde 20-30 olayda nüks görülebilir. Hastalık bazen iki sene sonra bile tekrarlayabilir.
