Kuzey Kıbrıs’ta 1974’ten beri yerleşim ve iskana kapalı tutulan Maraş’ın kamuya ilişkin olan kıyı kısmının bir kısmı ve Demokrasi Caddesi 2020’de halkın kullanımına açılmıştı. Bir vakitler Sophia Loren, Marilyn Monroe, Elizabeth Taylor ve Brigitte Bardot üzere ünlüler i,le İngiliz kraliyet ailesinin yaz tatillerini geçirdiği Maraş’ın etrafı hala çitlerle çevrili, ziyarete açılan kısmındaki caddelerde bulunan harabe halindeki binaların önünde de İngilizce ve Türkçe olarak /Dikkat çökebilir’/ yazılı ihtar levhaları var.
8 kilometre kıyı şeridi olan Maraş caddelerinde İngiliz Bankası Barcley Bank binası da dikkat çekiyor. Bankanın dış cephesinin duvarına yerleştirilmiş ve birinci bankamatik olarak nitelenen demir kutu da var.
Bölgedeki işyeri çalışanları paralarını gece saatlerinde isimlerini yazarak bir zarf içinde demir kutunun içine atıyor, sabah bankaya gelen memurlar da bırakılan paraları müşterilerin hesaplarına geçiriyordu. Bu bahiste hiçbir karışıklık hırsızlık ya da suistimal olmadı.
105 OTEL 4 BİN KONUT VAR
Maraş’ta harabeye dönse de, Ferrari, Jaguar ve Lamborgini üzere lüks arabaların olduğu oto galerileri ile Hoover, Singer, Philips eserlerinin satıldığı binalar da yer alıyor. Bilal Ağa Mescidi ile Asterias Hotel, Florida Hotel üzere birçok lüks otel de bulunuyor. Bölgede çürümeye yüz tutmuş 105 otel, 3 bin ticari işletme binası, 99 cümbüş merkezi, 4 bin 649 yazlık konut, 21 banka ve 24 tiyatro ile sinema da var.
PAZARLIK MASASINDA
Maraş, yıllardır devam eden Kıbrıs müzakerelerinde pazarlık konusu oldu.1993’te Türk tarafı, Lefkoşa Milletlerarası Havaalanı’nın açılması karşılığında, Maraş’ın BM yönetiminde iki tarafın ortak kullanımına açılmasını kabul etti lakin Rumlar reddetti.
2003’te tekrar Türk tarafının “Kıbrıs’ın her iki tarafına yönelik dış ticaret, ulaşım, seyahat ve kültürel ile sportif aktivitelere uygulanan kısıtlamalar kaldırılması karşılığında, Maraş’ın Rum kesitinin denetimine verilmesi” önerisi de reddedildi.
2004’te Annan Planı’nın kapsamında Maraş’ın Rumlara bırakılması, karşılığında KKTC’ye uygulanan ambargonun kaldırılması, Ercan ve Geçitkale havalimanlarının milletlerarası uçuşlara açılması planlanmıştı. Lakin Rumlar, yapılan referandumda Annan Planı’nı reddetti.
2019’da başlayan envanter çalışmalarının akabinde KKTC, Ekim 2020’de kapalı olan Maraş’ı ziyarete açtı.
