Günlük kiralık konut piyasasının turizme olan tesirlerinin ortaya konulması maksadıyla Turizm Akademisyenleri Derneğince (TUADER) bir rapor hazırlandı.
Rapora nazaran, son iki yılda günlük kiralık konut arzının yüzde 97 arttığı Türkiye’de 110 bin 857 konut günlük kiralık olarak kullanılıyor.
Bu yeni konaklama biçiminin, turizm dalında yeni bir iş modeli oluşturduğu; klasik konaklama seçenekleriyle rekabet eder hale geldiği belirtildi.
SALGINLA BİRLİKTE TALEP ARTTI
Covid-19 salgını periyodunda kısıtlamaların kalkmaya başlamasıyla günlük kiralama talebinde evvelki yıllara oranla artış yaşanırken, artan sıhhat ve paklık kaygılarıyla otel konaklamalarının yerine daha izole, bağımsız ve özel konaklama seçenekleri tercih edilmeye başlandı.
2012’de toplam konaklama pazarının yaklaşık yüzde 7’sini karşılayan günübirlik kiralık talebi, 2019’da yaklaşık yüzde 11’e yükseldi.
Salgının tesiriyle bu oran 2022’de beklenenden 2 puan fazla artışla yüzde 14 olarak gerçekleşti. Salgın kaynaklı toplu alanlarda bulunma kaygısıyla talepte yaşanan artış, günlük konut kiralamaya yönelik arzı da direkt etkiledi.
‘PAZARDAKİ GELİR 1 TRİLYON DOLARI AŞACAK’
Statista 2023 datalarına nazaran, günlük konut kiralamaları pazarındaki gelirin bu yıl 1,02 trilyon dolara ulaşması bekleniyor.
Gelirin 2027’de ise 1,29 trilyon dolar meblağında bir pazar hacmine ulaşması öngörülüyor.
Tatil kiralamaları pazarında da kullanıcı sayısının 2027’ye kadar 13,61 milyon kullanıcıya ulaşması bekleniyor.
Günlük mesken kiralamalarının, toplam konaklama içerisindeki oranının bu yıl yüzde 14,6 olarak gerçekleşeceği ve bu oranın 2027’de yüzde 15,5’e çıkacağı varsayım ediliyor.
2023 Mart ayı prestijiyle günlük kiralık mesken pazarına ait arz sayıları incelendiğinde, Amerika Birleşik Devletleri 1 milyon 419 bin 52 konutla bu pazarda birinci sırada yer alıyor.
ABD’yi 806 bin 138 meskenle Fransa, 564 bin 138 meskenle İtalya, 427 bin 971 konutla Brezilya, 405 bin 113 konutla İspanya takip ediyor.
TÜRKİYE ARZDA BİRİNCİ, REZERVASYONDA İKİNCİ
Günlük kiralık 110 bin 857 mesken bulunan Türkiye ise 14’üncü sırada yer aldı.
Türkiye’de 2021’den 2023’e kadar günlük kiralık mesken arzı yüzde 97 arttı. Bu oranla Türkiye, bu devir için günlük kiralık konut arz ölçüsündeki oransal artış listesinde doruğa yerleşti.
Günlük kiralık mesken rezervasyonu artışında 2022-2023 periyodunda yüzde 64’le Tayland birinci, yüzde 63 artışla da Türkiye ikinci sırada bulunuyor. Bu ülkeleri sırasıyla Hindistan, Malezya ve Avusturya takip ediyor.
TURİZME MUHTEMEL OLUMLU VE OLUMSUZ ETKİLERİ
TUADER’in hazırladığı raporda, günlük kiralık konutların turizme tesirlerine ait değerlendirmelere de yer verildi.
Buna nazaran, alternatif konaklama seçeneği, seyahat edenlere esneklik, lokal ve kültürel tecrübe, aile yahut kümeler için uygunluk, mahallî ekonomilere ve istihdama takviye ve ek gelir elde etme imkanı sunduğu için günlük kiralık konutlar ülke turizmine avantaj sağlıyor.
Diğer yandan günlük kiralık meskenler konut stoku, komşuluk bağları, yasal düzenleme, güvenlik, lokal işletmelerin etkilenmesi, eşitsizlik ve erişilebilirlik, çok turizm, konaklama kesiminin zayıflaması, konaklama dalında istihdamda yaşanması olası meseleleri da beraberinde getiriyor.
MÜLKÜN SATIŞI DA DAHİL AĞIR YAPTIRIM TALEBİ
Raporda, sorunun tahlili için sistemden elde edilecek çıkarların çevrim içi bildirileceği bir sistem kurulması, güvenlik sorunlarının önüne geçmek için oluşturulacak ulusal bir portal aracılığıyla konaklayanların pasaport ve kimlik bilgilerinin eksiksiz girilmesi, aksi uygulamalar için icra yoluyla mülkün satışı da dahil olmak üzere ağır yaptırımlar uygulanması teklifleri yer aldı.
Kiralayan şahısların diğerlerine kiralamalarının önüne geçecek yasal düzenlemelerin yapılması gerektiği belirtilen raporda, şu teklife yer verildi:
“Havalimanına gelen yabancı yolcu sayısı ile otellerde konaklayanlar ortasındaki önemli farkı ortadan kaldırmak ve gelenlerin takibinin yapılabilmesi için kesinlikle şahıslar gelmeden ya da ülkeye girmeden kaldıkları müddet boyunca hangi adreste ikamet edeceklerini beyan ettikleri bir doküman doldurmaları sağlanmalı, bu evrak üzerinden de elektronik denetimler yapılarak kaçak kiralamaların önüne geçilmelidir.”
Bir toplu konut ya da apartmanda yapılacak günlük kiralamalar için apartman idaresinin ya da sakinlerinin tamamının müsaadesinin alınması gerektiği kaydedilen raporda, kaçak kiralamaların önüne geçmek ve takibini kolaylaştırmak için mevcut apartman idarelerine de sorumluluk sağlayan ve bildirme yükümlülükleri veren yasal düzenlemeler getirilmesi istendi. (AA)
