Bir müddettir çocukların güvenliği ile ilgili skandal tezlerin merkezinde olan Meta, bu hafta aldığı yeni kararla tekrar dikkat çekti.
Teknoloji devi, Facebook ve Messenger platformlarındaki direkt iletiler için 1 milyardan fazla kullanıcıya otomatik şifreleme sunmaya başladığını duyurdu. Değişikliklere nazaran Meta, bir iştirakçi şirkete bir bildiri bildirmediği sürece kullanıcıların gönderdiği yahut aldığı iletilerin içeriğine artık erişemeyecek. Şifreleme ile metin ve görseller, okunamayan şifrelere dönüştürülerek bildirinin içeriği gönderen ve alıcı dışındaki herkesten gizlenir.
Ancak Meta’nın bu atağı pek de beğenilen karşılanmadı. Çocukların güvenliğini savunan kümeler ve savcılar, Facebook ve Messenger’ın şifrelenmesini sert bir formda eleştirdi.
ÇOCUKLAR TEHLİKE ALTINDA
Uzmanlar, Meta’nın 2022’de çocukların cinsel istismarına ait 29 milyon raporun yaklaşık yüzde 95’ini sunduğuna dikkat çekerken, şifrelemeyle birlikte artık bunların tespit edilmesinin zorlaşacağını söyledi.
Sosyal medya şirketleri, tespit ettikleri çocuk cinsel istismarına ait her türlü malzemesi yasal olarak ABD’deki Ulusal Kayıp ve İstismara Uğramış Çocuklar Merkezi’ne (NCMEC) göndermekle yükümlü. Merkez de bu gereci daha sonra ilgili lokal ve milletlerarası kolluk kuvvetlerine iletir.
NCMEC’den bir sözcü, Meta’nın atılımı karşısında yaşanabilecek meseleleri şu sözlerle açıkladı: “Bilinen çocuk cinsel istismarı gerecini tespit etme ve harekete geçirilebilir raporlar oluşturma yeteneği olmayan platformlardaki şifreleme, bildiğimiz biçimiyle çevrimiçi çocuk müdafaasını anında sekteye uğratacaktır. NCMEC, büyük raporlama şirketlerinden gelen kuşkulu çocuk cinsel istismarı raporlarının sayısının yüzde 80’e yakın bir oranda düşeceğini öngörüyor.”
ÇOCUK TACİRLERİ İRTİBAT İÇİN MESSENGER’I KULLANIYOR
Meta birinci kere çocukların güvenliği ile ilgili tenkitlerin maksadında değil. Nisan ayında da Guardian’ın yaptığı bir araştırmada; Meta’nın, platformlarının çocuk kaçakçılığı gayeli kullanımını raporlamada yahut tespit etmede başarısız olduğu ortaya çıktı. Ayrıyeten araştırma; Messenger’ın, tacirler tarafından çocuk alıp satma hedefiyle irtibat kurmak için nasıl kullanıldığını gözler önüne serdi.
Kanada Çocuk Muhafaza Merkezi’nin genel müdürü Lianna McDonald da Meta’nın aldığı bu kararın ardında yıllardır baş edemediği çocuk güvenliği sıkıntısını örtbas etmek olduğunu söyleyerek platformu eleştirenler ortasında: “Yıllar boyunca denetim altına almayı başaramadıkları bir sorunu maskelemek ve makul bir inkar edilebilirlik sağlayacağını çok güzel bilerek, platformlarında şuurlu olarak değişiklikler meydana getiriyor, topluma karşı etik ve ahlaki sorumluluklarını ihmal ediyor.”
İSTİSMARI TESPİT ETMEK ZORLAŞACAK
Kâr maksadı gütmeyen Sıfır İstismar Projesi’nin avukatı Kristina Korobov da şifrelemeyi, çocuklar için gerçek bir tehdit olarak niteledi.
ABD’li avukat yardımcısı Ali Burns de mağdurları çoklukla sadece şüphelinin toplumsal medya hesaplarına ve özel bildirilerine erişim sağlayarak tespit edebileceğini, istismar edilen çocukların tespit edilmesi ve kurtarılmasının şifrelemeyle daha da güç hale geleceğini söyledi.
Burns’ün Illinois’deki son davalarından birinde, Joseph Fuchs isimli Amerikalı bir adam, Aralık 2022’de Filipinler’de 14 yaşındaki bir çocukla yasadışı seks yapmak için seyahat ettiği gerekçesiyle 126 ay mahpus cezasına çarptırıldı.
52 yaşındaki Fuchs, kızın yerini Facebook’tan tespit etmiş ve onu Facebook Messenger üzerinden etkilemişti. Illinois emniyet teşkilatı, Meta’nın NCMEC’e sunduğu bir raporla Fuchs’ın cürümleri konusunda uyarıldı. Fuchs’ın duruşmasının tutanakları, Fuchs ile çocuk ortasındaki birtakım irtibatların Facebook Messenger üzerinden gerçekleştiğini gösteriyor; araştırmacılar, bağlantıların şifrelenmemesi nedeniyle bunu elde edebildiklerini söylüyor.
2018’de de yetişkin bir adamın reşit olmayan bir kıza cinsel tacizde bulunduğu görüntü Messenger aracılığıyla binlerce şahsa yayılmıştı.
ŞİFRELEMEYİ SAVUNANLAR DA VAR
Diğer yandan da Meta’nın şifreleme atağı, sivil haklar kümeleri tarafından bireylerin ferdî datalarını ve söz özgürlüğünü koruduğu için savunuluyor.
Meta ise NBC’ye yaptığı açıklamada şunları söyledi: “İnsanların özel iletilerini okumamızı istediklerini düşünmüyoruz, bu nedenle son beş yılımızı çevrimiçi güvenliği korurken berbata kullanımı önlemek ve bununla çaba etmek için sağlam güvenlik tedbirleri geliştirmekle geçirdik.”
