Kızıldeniz’deki jeopolitik tansiyon nedeniyle navlun fiyatları 8 haftadır artış gösteriyor.
İran’ın desteklediği Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de Babu’l Mendep Boğazı’nda İsrail ile ilişkili ticari gemilere yönelik başlattığı hücumlar sonrası denizcilik şirketlerinin rotalarını Ümit Burnu’na çevirmesi nedeniyle gemilerin seyahat müddetleri 10 ila 14 güne uzuyor. Kimi gemilerin seyahat müddetlerinin 20 güne kadar uzadığı belirtiliyor.
ABD ve İngiltere öncülüğünde Husilere karşı başlatılan taarruzlar ve denizcilik şirketlerine bölgeyi kullanmamalarının tavsiye edilmesinin akabinde Kızıldeniz’deki gemi trafiği süratle azalıyor.
Küresel ticaretin yaklaşık yüzde 12’sinin yapıldığı, Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Avrupa ile Asya ortasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı’ndan geçişler azalırken, Ümit Burnu’nu dolaşan gemilerin seyahat müddetleri ve maliyetlerindeki yükseliş, navlun fiyatlarına da artış olarak yansıdı.
NAVLUN FİYATLARI YÜZDE 186 ARTTI
Denizcilik araştırma ve danışmanlık şirketi Drewry’nin Dünya Konteyner Endeksi’nden derlediği bilgilere nazaran, 40’lık konteyner bileşik endeksi 30 Kasım’da 1382 dolar düzeyinde iken 25 Ocak prestijiyle 3 bin 964 dolara yükseldi.
Navlun fiyatları bu devirde yüzde 186,8 arttı. 40’lık konteynerin navlun fiyatında 25 Ocak prestijiyle yıllık bazda artış yüzde 93,6’yı buldu. Haftalık bazda ise fiyatlarda yüzde 5 yükseliş gerçekleşti. Navlun fiyatları 8 hafta boyunca artış gösterdi.
Bu devirde navlun fiyatlarında en yüksek artış yüzde 355,6 ile Şanghay-Cenova çizgisinde gerçekleşti. Şanghay-Rotterdam çizgisinde navlun fiyatları birebir devirde yüzde 325,6, Şanghay-New York çizgisinde yüzde 139,7 ve Şanghay-Los Angeles çizgisinde yüzde 120,4 arttı.
Drewry’nin Dünya Konteyner Endeksi’nde 40’lık konteynerin spot navlun fiyatı Ekim 2022’den beri en yüksek düzeyine ulaşırken, salgın öncesi periyot ortalamasının da yüzde 179 üzerinde bulunuyor.
TİCARET HACMİ YÜZDE 59,2 AZALDI
Kızıldeniz’deki taarruzların ağırlaşmasıyla gemi trafiği 16 Aralık prestijiyle azalmaya başladı.
Uluslararası Para Fonu ve Oxford Üniversitesi tarafından oluşturulan PortWatch data tabanına nazaran, Babu’l Mendep Boğazı’ndaki ticaret hacmi 21 Ocak ile biten haftada 2023 yılının birebir devrine nazaran yüzde 59,2 yavaşladı.
Süveyş Kanalı’nın ticaret hacmi bu devirde yüzde 44 geriledi. Ümit Burnu’nun ticaret hacmi ise kelam konusu 7 günde yüzde 55,5 arttı.
Danimarkalı denizcilik şirketi Maersk, dünyanın en büyük konteyner şirketi İtalyan-İsviçre ortaklı Mediterranean Shipping Company, Alman nakliyecilik şirketi Hapag-Lloyd, Fransız gemicilik şirketi CMA CGM ve İngiliz güç şirketi bp, bölgedeki seferlerini askıya aldı.
Danimarkalı tanker şirketi Torm, Kızıldeniz’in güneyinden tüm geçişlerini durdururken, güç şirketi Shell de Kızıldeniz’den geçişlerini askıya aldı.
Son olarak Katar güç şirketi, Kızıldeniz’de devam eden durum nedeniyle sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) gemilerini Ümit Burnu aracılığıyla Avrupalı alıcılara ulaştırmaya karar verdi. Şirket, dün İspanyol güç kuruluşu Endesa’ya LNG kargosunda 10-12 günlük gecikme yaşanacağını bildirdi.
