Karaciğeri sağlıklı tutmanın 15 yolu

Vücudun fabrikası olarak nitelendirilen karaciğer 500’den fazla işleve sahiptir. Besinleri emer ve ziyanlı hususları kandan uzaklaştırmayı sağlar. Enfeksiyonlarla uğraşta rol oynar; güç üretmek için besinleri modüller; hormon, enzim, protein yapar, demir ve vitaminlerle başka kimyasalları depolar. Özetle ömrümüzü idame ettirmek için hayati ehemmiyete sahiptir. Münasebetiyle karaciğer sıhhatimizi da ihmal etmememiz gerektiğini belirten Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Reşat Memişoğlu, tavsiyelerini şöyle sıraladı:

İŞTE YAPMANIZ GEREKENLER

Karaciğer sıhhatinizi korumak eliniz­de. Bunun için şu noktalara dikkat edin.

1-Akdeniz tipi beslenin

Meyve, zerzevat, protein, karbonhid­ratlardan oluşan istikrarlı bir diyetle sağlıklı beslenin. Daha az doymuş yağ ve daha fazla bitki bazlı besinler tüketin. Akdeniz diyeti kusursuz bir seçim olacaktır. Batı tipi yani fast food beslenmeden muhakkak uzak durun. Alkolsüz olan lakin gaz içeren içeceklerden, sık sık paketli atıştırma­lıklardan, hamur işlerinden ve yapay tatlandırıcılardan kaçının. Fruktoz ve başka kolay şekerler karaciğer hastalı­ğının ilerlemesinde rol oynayabilir.

2-İdeal kiloda kalın

Aşırı kiloluysanız, kilonu­zun yüzde 7 ile 10’unu bile kaybetmek, yağlı karaci­ğer riskinizi azaltacak ve hatta bir dereceye kadar gelişebilecek rastgele bir karaciğer sertliği riski­ni de önleyecektir.

3-Günde 2 fincan kahve için

Araştırmalar kahvenin karaci­ğer yağlanmasına düzgün geldiğini hatta karaciğer kanserinin gelişiminde önleyici bir rol oynayabileceğini gös­termektedir. Çok fazla kahve reflüye yol açabileceğinden dikkatli olun. Günde iki fincan kafidir.

4-Hareketsiz kalmayın

Egzersiz karaciğer hastalığı riskini azaltır. Günde en az 30 dakika, haftada 5 gün, sizi sıcak ve hafif nefes nefese bırakacak kadar yapın. Ayrıyeten tüm ana kas kümelerinizi çalıştırmak için kas güçlendirme aktiviteleri yapın.

5-Hijyene itina gösterin

Ellerinizi sık sık yıkayın. Bu, bilhassa hepatit A olmak üzere hastalıkların önlenmesinde kıymetli bir rol oynar.

6-Hepatit B ve C için test yaptırın

Hepatit B ve C ile uzun müddettir devam eden enfeksiyon, karaciğer hastalığı, siroz ve hatta karaciğer kanseri gelişme riskini artırabilir. Piercing yahut dövme yaptırdıysanız, korunmasız cinsel bağlantı hikayeniz varsa yahut viral hepatite ma­ruz kaldığınızı düşünüyorsanız, hepatit B ve C için test yaptırın. Hepatit bulaşma riskini önlemek için de tıraş bıçağı, diş fırçası, tırnak makası ve hatta oje üzere ki­şisel eşyaları paylaşmayın. Akupunktur, dövme, piercing yahut kalıcı makyaj üzere iğne içeren uygulamaları sakın merdive­naltı yerlerde yaptırmayın.

7-Hepatit A ve B’ye karşı aşı olun

Hepatit oranının yüksek olduğu yurtdışına seyahat ediyorsanız yahut sıhhat çalışanları üzere hepatit riski yüksek bir mesleğe sahipseniz, hepa­tit A ve B’ye karşı aşı yaptırın.

8-İlaçları akla yatkın kullanın

Reçeteli ve reçetesiz ilaçları yalnız­ca gerektiğinde ve önerilen dozlarda alın. Belirtilerinizdeki rastgele bir değişikliği, kullandığınız ilaçlarla bir­likte kesinlikle doktorunu­za bildirin. İlaçlar çok fazla, yanlış tipte yahut yanlış alındı­ğında karaciğeriniz ziyan görebilir.

9-Bu kıymetlerinizi olağan düzeyde tutun

Kolesterol, trigliserit ve kan şekeri düzeylerinizi sağlıklı bir aralıkta tutun. Alkolsüz karaciğer hastalığı, kandaki olağandışı kolesterol düzeyleri ve ben­zeri bileşiklerle bağlantılıdır. Kandaki her­hangi bir çok glikoz, karaciğerde yağa dönüşür ve bu da vakitle karaciğer hastalığına katkıda bulunabilir.

10-Alkolü az da olsa kullanmayın

Güvenli ölçüde alkol yoktur. Özel­likle bayanlar, bedenleri için iki kat daha zehirli unsur olabilece­ğinden, alkolün tesirlerine karşı daha savunmasız­dır. Bilhassa ilaçları al­kolle karıştırmayın.

11-Sigara içmeyin

Kronik karaciğer has­talıklarında, sigara kulla­nımı olduğunda ağır bağ dokusu artışına bağlı olarak ortaya çıkan katılaşma ilerleyebilir. Sigara içmek, kronik hepatit B yahut C virüsü enfeksiyonu olan hastalarda karaciğer kanseri gelişimiyle alakalıdır.

12-Moda diyetlerden uzak durun

Hızlı kilo kaybı vaat eden süreksiz diyet­lerden uzak durun. Zira 1 ay içinde 8-10 kilo verecek olursanız karaciğeri­nizdeki yağlanma artar. Zira beden refleks olarak kendini müdafaaya çeker. Müdafaaya çektiği için de yağlanma artar.

13-Detokslara kanmayın

Karaciğer detoks haplarından ve bitkisel diyet desteklerinden kaçının. Birçok eser karaciğer detoksu yaptı­ğını tez eder lakin bu temizliklerin aktifliğini destekleyen klinik bilgiler yoktur. Birtakım diyet destekleri karaci­ğere ziyan verebilir. Şişlik, yorgunluk, mide bulantısı, ishal ve sarılığa neden olabilirler. Karaciğer detoksu, sıhhat en­düstrisi tarafından eserlerini satmak için kullanılan aldatıcı bir tabirdir. Bu destekler her yerde bulunur ve reçete gerektirmez. Bitkisel yahut büsbütün doğal destekler ekseriyetle düşük ka­litededir ve besin bedeli sunmaz. Bu dayanaklar katiyetle kullanılmamalıdır.

14-Gazlı spreylere dikkat edin

Bu eserleri düzgün havalandırılan bir alanda kullandığınızdan emin olun ve böcek öldürücüler, mantar ilaçları, boya ve öbür kimyasalları püskürtür­ken maske takın. Her vakit üretici­nin talimatlarına uyun.

15-Stresten kaçının

Bilimsel çalışmalarda, beynin kara­ciğeri denetim eden kısmında, gerilimin karaciğer hasarına yol açabilecek yahut tetikleyebilecek kan akışını zayıflattığı bulunmuştur. Bununla birlikte, gerilim şartları altında, bağışıklık toleransı kesintiye uğrar ve bu da karaciğerde iltihaplanmaya neden olur.