Karaciğer hastalıklarının en kıymetli nedeni alkol ve viral hepatitken, son vakitlerde ekseriyetle obezite ön plana çıkıyor. “Dolayısıyla fazla kilolardan kurtulmak, sağlıklı beslenmek karaciğer için de büyük ehemmiyet taşıyor” diyen Gastroenteroloji Uzmanı Dr. Reşat Memişoğlu, karaciğer sıhhatini muhafazanın püf noktalarını şöyle sıraladı:
1 AKDENİZ TİPİ BESLENİN
Meyve, zerzevat, protein, karbonhidratlardan oluşan istikrarlı bir diyet karaciğer için de çok değerli. Yağlı yiyeceklerden kaçının. Daha az doymuş yağ ve daha fazla bitki bazlı besinler tüketin. Akdeniz diyetini tercih edin. Karaciğer sıhhatine takviye olmak için de bilhassa şu besinleri tertipli tüketmeyi ihmal etmeyin: Sarımsak, omega-3 yağ asitleri içeren somon, sardalya üzere yağlı balıklar,, ceviz, keten tohumu, enginar, kuşkonmaz, zeytinyağı, zerdeçal, yulaf ezmesi, turpgiller, brokoli, fasulye, çilek, yaban mersini, greyfurt, limon, ahududu.
Dr. Reşat Memişoğlu
2 SUSUZ KALMAYIN
Karaciğerin temizlenmesinin ve yenilenmesinin en kıymetli yollarından biri de su içmektir. Gün içerisinde en az 6 ile 8 bardak su tüketin.
3 GÜNDE 2 FİNCAN KAHVE İÇİN
Kahvenin ileri yağlı karaciğerin, hatta karaciğer kanserinin gelişiminde önleyici bir rol oynayabileceği istikametinde araştırma sonuçları var. Çok fazla kahve reflü hastalığına yol açabileceğinden dikkatli olun. Günde iki fincan kafidir.
4 FAZLA KİLOLARDAN KURTULUN
Aşırı kiloluysanız, kilonuzun yüzde 7 ile 10’unu bile kaybetmek, yağlı karaciğer riskini azaltacak ve hatta bir dereceye kadar gelişebilecek rastgele bir karaciğer sertliği ve yara izini azaltacaktır.
5 HAYATINIZDA KESİNLİKLE İDMAN OLSUN
Günde en az 30 dakika, haftada 5 gün, sizi sıcak ve hafif nefes nefese bırakacak kadar antrenman yapın. Buna bacaklar, kalçalar, sırt, karın, göğüs, omuzlar ve kollar üzere tüm ana kas kümelerinizi çalıştırmak için kas güçlendirme aktiviteleri de ekleyin. Böylece karaciğer hastalıkları riskiniz de azaltır.
6 HİJYENE İHTİMAM GÖSTERİN
Ellerinizi yıkayın. Tuvalete girdikten sonra, bebek bezini değiştirdiğinizde, yemek hazırlamadan yahut yemeden evvel ellerinizi yeterlice yıkayın. Bu, bilhassa hepatit A olmak üzere hastalıkların önlenmesinde değerli bir rol oynar.
7 HEPATİT B VE C İÇİN TEST YAPTIRIN
Viral hepatit B ve C test edilmelidir. 1986’dan evvel kan transfüzyonu denilen kan yahut kan bileşenlerinin nakli, piercing yahut dövme yaptırdıysanız, korunmasız cinsel bağ hikayeniz varsa yahut viral hepatite maruz kaldığınızı düşünüyorsanız, hepatit B ve C için test yaptırın.
8 AŞI OLUN
Hepatit oranının yüksek olduğu yurt dışına seyahat ediyorsanız yahut sıhhat çalışanları üzere hepatit riski yüksek bir mesleğe sahipseniz, hepatit A ve B’ye karşı aşı olun.
9 İLAÇLARI AKLA YATKIN KULLANIN
Reçeteli ve reçetesiz ilaçları sırf gerektiğinde ve önerilen dozlarda alın. Belirtilerinizdeki rastgele bir değişikliği, kullandığınız ilaçlarla birlikte hekiminize bildirin. İlaçlar çok fazla, yanlış tipte yahut karıştırılarak alındığında karaciğeriniz ziyan görebilir.
10 BU BEDELLERİNİZİ OLAĞAN DÜZEYDE TUTUN
Kolesterol, trigliserit ve kan şekeri düzeylerinizi sağlıklı bir aralıkta tutun. Kolesterol yüksekse karaciğer etrafında yağ oluşturabilir. Kandaki rastgele bir çok glikoz, karaciğerde yağa dönüşür ve bu da vakitle karaciğer hastalığını tetikleyebilir.
11 HİJYENİK EKİPMAN KULLANILDIĞINDAN EMİN OLUN
Tıbbi tedavide hijyenik ekipman kullanılmasına dikkat edin. Bilhassa spor yaparken yaralarınızı hijyenik bir halde kapatın. Yalnızca lisanslı dövme, piercing stüdyolarını kullanın ve tüm ekipmanların hijyenik olmasına dikkat edin.
12 ALKOLÜ AZ ÖLÇÜDE BİLE KULLANMAYIN
Güvenli ölçüde alkol yoktur. Bilhassa bayanlar, bedenleri için iki kat daha zehirli unsur olabileceğinden alkolün tesirlerine karşı daha savunmasızdır. İlaçları da sakın alkolle almayın.
13 SİGARADAN UZAK DURUN
Sigara, karaciğer hastalıkları için de bilinen bir risk faktörüdür. Kronik karaciğer hastalıklarında, sigara kullanımı olduğunda ağır bağ dokusu artışına bağlı olarak ortaya çıkan katılaşma ilerleyebilir. Sigara içmek, kronik hepatit B yahut C virüsü enfeksiyonu olan hastalarda karaciğer kanseri gelişimi ile alakalıdır.
14 SIHHATSİZ İÇECEK VE ATIŞTIRMALIKLARA DUR DEYİN
Alkolsüz olan lakin gaz içeren içeceklerden, atıştırmalıklardan ve yapay tatlandırıcılardan kaçının. Bunlar karaciğer hastalığına yol açabilecek yağ birikimine neden olur. Bu da alkolik olmayan karaciğer hastalığının ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir.
15 ŞAHSÎ EŞYALARINIZI PAYLAŞMAYIN
Hepatit bulaşma riskini önlemek için tıraş bıçağı, diş fırçası, tırnak makası ve hatta oje üzere ferdî eşyalarınızı paylaşmayın. Bir kişi, enfekte olmuş bir kişinin beden sıvılarına ve kanına direkt maruz kaldığında da hepatit B yahut C ile enfekte olabilir.
16 DETOKSLARA KANMAYIN
Karaciğer detoksu, sıhhat sanayisi tarafından eserlerini satmak için kullanılan aldatıcı bir tabirdir. Detoks haplarından ve bitkisel diyet desteklerinden kaçının. Birçok eser karaciğeri detoks ettiğini argüman eder. Lakin bu temizliklerin aktifliğini destekleyen klinik bilgiler yoktur. Kimi diyet destekleri karaciğere ziyan verebilir.
17 GAZLI SPREYLERE DİKKAT EDİN
Bu eserleri düzgün havalandırılan bir alanda kullandığınızdan emin olun ve böcek öldürücüler, mantar ilaçları, boya ve öbür kimyasalları püskürtürken maske takın. Her vakit üreticinin talimatlarına uyun.
18 GERİLİMDEN KAÇININ
Deneysel çalışmalar, gerilimin karaciğer dokusuna hem direkt hem de dolaylı olarak ziyan verebileceğini göstermiştir. Bu çalışmalarda beynin karaciğeri denetim eden kısmında, gerilimin karaciğer hasarına yol açabilecek yahut tetikleyebilecek kan akışını zayıflattığı kanıtlanmıştır.
