Geçen 14 Mayıs’ta yapılan genel seçimlerde TİP Hatay Milletvekili seçilen avukat Can Atalay’ın, İstanbul’un Silivri ilçesindeki Marmara Cezaevi’nden tahliye edilmemesine karşı yansılar sürüyor. Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin hakkındaki cezayı onamasının akabinde Atalay’ın tahliye ve hakkındaki yargılamanın durdurulması istemini bugün görüşen Anayasa Mahkemesi (AYM) de başvuruyu Genel Kurul’a sevk etti.
Bunun üzerine Atalay’ın meslektaşları bugün İstanbul Barosu önünde açıklama yaptı.
“Can Atalay Meclis’e. Can Atalay’a özgürlük” yazılı pankartın açıldığı açıklamada, “Milletin vekili özgür kalacak”, “Hatay’ın vekili özgür kalacak” ve “Hukuksuz tutsaklık sona erecek” sloganları atıldı. Anayasa hukukçusu ve eski CHP İstanbul Milletvekili Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu, burada yaptığı konuşmada; Türkiye’de çok taraflı anayasa ihlallerinin olduğunu belirterek hukuku dillendirmek için bir ortaya geldiklerini vurguladı. Kaboğlu, şunları söyledi:
“HUKUKSUZLUKLAR BİRBİRİNİ İZLEDİ”
*Hukuku Ankara, Yargıtay, yargıçlar dillendirmek durumunda idi lakin onlar hukuk yerine siyaseti tercih ettiklerine nazaran, hukuku siyasetin hizmetlerine hizmetine sunduklarına nazaran bize şu hâlde hukuku haykırmak düşüyor. Hukuku haykırmak sırf İstanbul Barosu üyesi olduğum hasebiyle değil, anayasa hukuku profesörü olmam nedeniyle değil lakin tıpkı vakitte 27’nci yasama devrinde gibisi hukuk dışılıklara tanıklık etmiş bir milletvekili olarak ve üstelik Can Atalay’ın Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde hocası olmuş bir kişi sıfatıyla konuşuyorum burada.
*Bu sorun, bu hukuka karşıtlık, bu anayasa dışılık nereden kaynaklanıyor? Tam 10 yıl evvel Türkiye’de Seyahat olaylarına, direnişine şahit olundu. 10 yıl evvel aslında Seyahat evrakı kapandı lakin Seyahat evrakı yine 2019’de açıldı.
*Yani 6 yıl sonrası, 2017 Anayasa değişikliği dayatması ve 2018’de yürürlüğe konulmuş olan parti başkanlığı yoluyla devlet başkanlığı ve yürütme idaresinde yine belge açıldı. Evrakın tekrar açılmasıyla birlikte zincirleme olarak hukuka terslikler ve hukuksuzluklar birbirini izledi.
“ANAYASACILIK, ÖZGÜRLÜKLER HUKUKUN OLDUĞU BİR DEVLETTE VARDIR”
*İşte bugün biz, 5 Ekim 2023 günü buraya gelinceye kadar daima hukuksuzluklar zincirine şahit olduk. Biz burada bu hukuksuzluk zincirine artık son noktanın hukuka dönüş tarafında konulması için burada bulunuyoruz. Muhatabımız bu kere Anayasa Mahkemesi’dir. Çabucak söyleyeyim.
*İnanıyorum ki Anayasa Mahkemesi hukuku dillendirecektir. Neden ve nasıl dillendirecektir? Birincisi şudur. Bugün Türkiye’de anayasa konusu tekrar gündeme getirilmiştir. Anayasa, anayasacılık varsa şayet anayasa gündeminin manası olur. Bunun manası ise özgürlükler hukukudur.
*Yani anayasacılık, özgürlükler hukukunun, hak ve özgürlüklerin garanti altına alındığı bir devlette vardır. İşte bu nedenle bu toplantı, bu basın açıklaması son derece değerlidir. Olağan ki sözlerimin kıymetli bir kısmı Anayasa Mahkemesi’ne yönelik olacaktır.
*10 yıl evvel yaşadığımız Seyahat olayları aslında milyonların anayasal haklarını kullanarak Türkiye’nin tarihi, doğal ve kültürel varlıklarını kullanmak emeliyle meydanlara, sokaklara, caddelere döküldüğü bir periyot. Milyonlar bunu yaptı. Keşke hiç şiddet olayı yaşanmasaydı, yaşandı istisnai de olsa lakin bu şiddet olaylarının failleri kısmen de olsa cezalandırıldı.
“CEZA HUKUKUYLA İLGİSİ OLMAYAN SENARYOLAR ÜRETİLDİ”
*Şu an Seyahat davası nedeniyle mahpus olan başta Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Osman Kavala olmak üzere hiçbiri ile ceza hukukunun hata addettiği hareket ortasında bağ kurulamadı. Bağ kurulamayınca onların suçsuzluğu, ceza hukuku nezdinde açıktır ve sabittir. Pekala, hatasız bireyler neden mahpusta tutuluyor?
*Bu evrakın 2019’da yine açılması, siyasal baskılar sonucu yine açılması üzerine bu bireyler mahpus tutuluyor. Pekala, bunların içerisinde Can Atalay’ın durumu nedir? Can Atalay, Seyahat evrakı çerçevesinde atılı olan cürmü kanıtlanmamış, cürüm işlememiş olan bir kişidir. Zira sahiden İstanbul’dan Ankara’ya giden evraklar zincirinde hiçbir formda Can Atalay’ın elinde yahut cebinde bir tabanca, bıçak, pala, sopa olduğu istikametinde rastgele bir ispat, belirti ortaya konulamamıştır.
*Yalnızca belgede sağdan soldan toplanan telefon görüşmesi yaptı, simit, poğaça ısmarladı, su ikram etti üzere son derece insani ve hiçbir biçimde ceza hukukuyla ilgisi olmayan birtakım senaryolar üretilmiştir.
*Can Atalay milletvekili seçilmiştir, 14 Mayıs’ta mazbatasını almıştır. Can Atalay maaşını milletvekili olarak almaya başlamıştır, almaktadır ve İnsan Hakları Kurulu üyeliğine seçilmiştir oy birliğiyle.
“ANAYASAMIZA NAZARAN KANUNSUZ CÜRÜM VE CEZA OLAMAZ”
*Can Atalay milletvekilidir. Anayasa unsur 83’e nazaran Can Atalay’ın çabucak mazbatasını alır almaz Yargıtay’da belgesinin durma kararı sonucu Can Atalay’ın tahliyesine karar verilmesi gerekiyordu lakin verilmedi.
*Süreç devam ettirildi. Anayasa’nın 83’üncü unsurunun 14’üncü unsuruna yaptığı yollama, atıf uygulanmaya başlandı. O yolla unsur 14 uygulanmaya başlandı. Meğer 14’üncü husus, hiçbir biçimde bu türlü bir belgeye uygulanmadı, uygulanamaz da. Zira 14’üncü unsurun son fıkrasında, bu unsura ters aksiyonları olan bireylere uygulanacak yaptırım kanunla düzenlenir, diyor.
*Anayasamıza nazaran kanunsuz cürüm ve ceza olamaz, husus 38 açık. Münasebetiyle 14’üncü hususun unsur 83’e bir istisna oluşturmak suretiyle uygulanamayacağı hakkında Anayasa Mahkemesi birçok kere karar verdi ve bu kararlarla bir içtihat oluşturdu.
“ANAYASA MAHKEMESİ’NE HAKARETTİR”
*Bu nedenle Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin vermiş olduğu ve Anayasa Mahkemesi’ni tanımama halinde irade beyanında bulunduğu kararı büsbütün anayasa dışıdır.
*Anayasa unsur 11’in öngördüğü Anayasa’nın üstün kararlarıyla bağlı olduğunu, Anayasa husus 38’e nazaran karar vermesi gerektiğini, Anayasa unsur 153’e nazaran Anayasa Mahkemesi kararlarına uymak zorunda olduğunu, Yargıtay 3. Ceza Dairesi, görmezlikten gelerek kendini adeta bir yasa koyucu yerine koyup 14’üncü maddeyi yasa koyucuymuş üzere yanlış bir biçimde uygulamaya kalkışmıştır.
*Bu alışılmış ki bizim için, hukukçular için utanç vericidir lakin bu utanç verici karardan bizim kadar en azından, bizden daha çok utanç duyacak olan mahkeme, rahatsız olmuş olan mahkeme Anayasa Mahkemesi’dir. Yüksek Seçim Konseyi’ne girmiyorum.
*Orada kullandığı gereçler, yaptığı karşılaştırmalar, varsayımlar, kırmızı bültenle aranan bireylerin milletvekili olma mümkünlüğü üzere birtakım bir ceza kararında yer almaması gereken konulara yollama yapması, aslında Yüksek Seçim Şurası’na da hakarettir lakin esasen kararın yazılma biçimi ve verilme biçimi nedeniyle Yargıtay’ın kelam konusu kararı Anayasa Mahkemesi’ni tanımamaktır, Anayasa Mahkemesi’ne hakarettir, Anayasa Mahkemesi’ni tahkir etmiştir.
“GENEL KURUL’A SEVK EDİLMESİNİ OLUMSUZ GÖRMÜYORUM”
*Anayasa Mahkemesi, kuşkusuz bu karardan bağımsız olarak bugüne kadar vermiş olduğu kararlar doğrultusunda kararını verecektir. Tez olarak verecektir. Ben Genel Kurul’a sevk edilmiş olmasını bir olumsuzluk olarak görmüyorum.
*Genel Heyet daha güçlü bir biçimde kararını verecektir, vermelidir zira sadece milletvekiliyken bizim uyguladığımız, daha doğrusu karşı çıktığımız hâlde Meclis çoğunluğunun uyguladığı lakin sonra Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararıyla ortamıza dönen iki vekilden kelam edeceğim.
*Biri Enis Berberoğlu, başkası ise Ömer Faruk Gergerlioğlu. Her ikisinde de Meclis Başkanı dosyalarını bekletmek zorundadır zira evrak, Anayasa Mahkemesi’nin önündedir, dedik. Israrla bunu açıkladık fakat Meclis Başkanı, örneğin Enis Berberoğlu’nun evrakını 14 ay beklettiği hâlde bir 14 gün daha bekletemedi örneğin yahut 14 hafta daha bekletemedi. Siyasal baskılar vardı zira üzerinde.
*Nitekim Enis Berberoğlu, milletvekilliği düşürüldükten sonra gitti, Anayasa Mahkemesi iptal kararı verdi, ihlal kararı verdi ve geri döndü. Misal formda Gergerlioğlu’nun da milletvekilliği düşürüldü ve tekrar geldi.
“YANILGIYA DÜŞÜYOR”
*Burada birtakım hukukçuların da düştüğü kıymetli bir yanılgıya dikkat çekmek istiyorum. Anayasa unsur 83, Anayasa husus 14’e yollama yaptığı, bunu uyguluyorum, diyen Yargıtay Dairesi, nasıl yanılgıya düştüyse Anayasa husus 84, katılaşmış karar var, O nedenle ‘Bu karar, Yargıtay kararı uygulanmalıdır’ diyen kimi hukukçular da yanılgıya düşüyorlar.
*Çünkü 84’üncü husustaki katılaşmış karar kuralı 1982’de yazıldı. Halbuki Anayasa Mahkemesi’ne ferdî müracaat hakkı 2012’de tanındı. 2010 değişikliğiyle ve 2012’de uygulanmaya başlandı. 2012 uygulamasından itibaren artık Yargıtay kararıyla katılaşmıyor mahkeme kararları.
*Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karar beklendikten sonra işleyecek olan süreç sonucu mutlaklaşıyor. Şöyle varsayalım. Bir idam cezası karşısında bulunduğumuzu varsayalım. İdam kararı Meclis’e gelecekti.
*Meclis, idam kararını onaylayacak mıydı yoksa dava süreci devam ediyor, ben bunu beklemeliyim, Anayasa Mahkemesi ihlal kararı verirse o vakit yapılacak artık bir şey kalmaz mı diyecekti?
*İşte burada da tıpkı bizim Berberoğlu ve Gergerlioğlu kararlarına şahit olduğumuz üzere gibisi bir durum kelam konusu. Mutlaklaşmış bir karar bulunmamaktadır.
“MECLİS, AYM’NİN KARARINI BEKLEYİP SÜRECE NAZARAN HAL KOYMALIDIR”
*Meclis, Anayasa Mahkemesi’nin kararını beklemelidir ve ondan sonraki sürece nazaran hal koymalıdır.
*Anayasa Mahkemesi’nin şahsen vermiş olduğu kararlar, Anayasa’nın 83’üncü hususu, 2001’de yine yazılan 14’üncü hususu, 14’üncü husus çerçevesinde geliştirdiği içtihat, Anayasa’nın 84’üncü unsuru ve Anayasa’nın kendisinde tanıdığı yetkiler tanıyan husus 145 ve sonrası 153’e kadar olan unsurlar dikkate alınarak Anayasa Mahkemesi Genel Heyeti’nin anayasamıza nazaran ve Türkiye’nin taraf olduğu başta İnsan Hakları Avrupa Mukavelesi ve Avrupa Mahkemesi kararları çerçevesinde hukuku lisana getiren, burada milletvekili seçilmiş olan ve mutlaka bir kabahat işlememiş olan bir kişinin milletvekilliğinin siyasal baskılar sonucu milletvekilliği vazifesinin yaptırılmaması, Anayasa Mahkemesi’nin gözünde sadece Anayasa’nın 19’uncu unsurunun ihlali, Anayasa’nın 80 ve devamı hususlarının ihlali değil, tıpkı vakitte 67’nci unsura nazaran seçmenlerin haklarının ihlal edilmesi sonucunu doğurur.
“AYM, HUKUKU ORTAYA KOYACAKTIR”
*Anayasa Mahkemesi, kararında bunu da açıkça ortaya koyacaktır. Pekala, bu seçmenler hangi seçmenlerdir? Bu seçmenler, başta Hatay vilayetimizin seçmenleridir, sevgili Can Atalay’ı seçen halkımızın haklarının ihlali kelam mevzusudur lakin bildiğimiz üzere Anayasamızın 80’inci unsuruna nazaran milletvekilleri sadece seçildikleri bölgeyi değil, bütün Türkiye’yi, Türkiye Cumhuriyeti’ni temsil ederler.
*O bakımdan bütün seçmenlerin, Türkiye Cumhuriyeti’nin yurttaşlarının tıpkı vakitte temsilcisi olan kişinin Meclis’e gitmesini talep etmek, Meclis’te kendileri için bütün ulus lehine, kamu faydası lehine icraatta bulunmasını isteme hakları vardır.
*Bu bahiste Anayasa Mahkemesi tarihi bir karar verecektir ve bu vereceği kararın bir anayasacı olarak, bu mevzuda çok çalışmış bir kişi olarak, Anayasa Mahkemesi kararlarını da yakından izleyen biri olarak ve geçtiğimiz 5 yıl boyunca bütün Anayasa Mahkemesi müracaatlarımızı yapan, son kelamı söyleyen kişi olarak ve yaptığımız müracaatların da çoğunluğundan iptal sonucu almış bir kişi olarak bu mevzuda eminim ki Anayasa Mahkemesi hukuku ortaya koyacaktır ve Türkiye’nin karşı karşıya bulunduğu bu büyük siyasal skandala Anayasa Mahkemesi son noktayı koyacaktır. (ANKA)
