ASD, kalıtsal bir rahatsızlık olup, genetik faktörlerin yanı sıra çevresel etmenler de rol oynayabilir. Bu defekt, bazen bebeklik devrinde yahut çocuklukta fark edilirken, kimi durumlarda yetişkinlik periyoduna kadar teşhis edilemeyebilir. Bu nedenle, belirtileri ve tedavi seçenekleri hakkında bilgi sahibi olmak, bireylerin ve ailelerin farkındalığını artırmak açısından değerlidir.
ATRİYAL SEPTAL DEFEKT (ASD) NEDİR?
Atriyal Septal Defekt (ASD), kalıtsal bir kalp defektidir ve kalbin iki üst odacığı olan atriyumları ayıran septumda (bölme) bir delik bulunması durumudur. Bu defekt, atriyumlar ortasında kan akışına müsaade verir ve tedavi edilmezse çeşitli komplikasyonlara yol açabilir.
ASD, doğuştan gelen kalp defektlerinin en yaygın çeşitlerinden biridir ve boyutu değişebilir. Küçük defektler değerli meselelere yol açmayabilir ve vakitle bizatihi kapanabilir. Lakin daha büyük defektler, atriyumlar ortasında değerli kan akışına neden olabilir ve şu komplikasyonlara yol açabilir:
Sağ Kalp Yükü: ASD, sol atriyumdan sağ atriyuma kan akışının artmasına neden olur ve bunun sonucunda sağ kalbin hacmi artar ve sağ taraftaki kalbi zorlar.
Pulmoner Hipertansiyon: ASD nedeniyle sol atriyumdan sağ atriyuma kıymetli bir kan akışı olduğunda, akciğer arterlerinde (pulmoner arterlerde) kan basıncı yükselir (pulmoner hipertansiyon). Bu durum akciğer damarlarına ve kalbin sağ tarafına ziyan verebilir.
İnme Riski: Birtakım durumlarda, ASD’nin sağ atriyumda pıhtılar oluşmasına yol açabilir ve bu pıhtılar bedenin öteki bölgelerine seyahat ederek inme riskini artırabilir.
Kalp Yetmezliği: Şayet ASD büyük ve tedavi edilmezse, vakitle kalp yetmezliğine yol açabilir; bu durumda kalp bedenin gereksinimlerini karşılamak için kâfi kanı pompalamakta zorlanır.
ASD çoklukla bebeklik devrinde yahut çocuklukta teşhis edilir, fakat daha küçük defektler yetişkinlik periyoduna kadar fark edilmeyebilir. Teşhis çoklukla ekokardiyografi, kalp kateterizasyonu yahut manyetik rezonans görüntüleme üzere çeşitli görüntüleme testleri ile doğrulanır.
ASD’nin tedavisi, defektin boyutuna ve ciddiyetine bağlı olarak değişebilir. Küçük ASD’ler tedavi gerektirmeyebilir ve zaten kapanabilir. Lakin daha büyük yahut semptomatik ASD’ler çoklukla müdahale gerektirir. Cerrahi tamirat yahut kateter tabanlı süreçler, deliği kapatmak ve komplikasyonları önlemek için uygulanabilir.
Atriyal septal defekt (ASD), kalp sıhhatini ve hayat kalitesini etkileyebilecek önemli bir durumdur. Bu nedenle, bir pediatrik kardiyolog yahut kalp uzmanıyla yakın işbirliği yapmak, ASD’ye sahip bireyler için uygun tedavi planını belirlemek ve en güzel sonucu sağlamak için değerlidir. Erken teşhis ve uygun idare, etkilenen bireylerin uzun vadeli prognozunu ve hayat kalitesini değerli ölçüde güzelleştirebilir.
ATRİYAL SEPTAL DEFEKT SEBEPLERİ
Atriyal septal defekt (ASD) doğuştan gelir ve bebeğin kalp gelişimini etkileyen genetik yahut çevresel faktörler nedeniyle ortaya çıkar. Lakin tam olarak nedeni bilinmemektedir. Ekseriyetle, kalbin atriyumlarını ayıran septumda (bölme) bulunan delik, kalp embriyosunun gelişimi sırasında oluşurken kapanmayan bir yapı kusurudur. ASD’nin ana nedenleri şunlar olabilir:
Genetik Faktörler: Kimi hadiselerde, ASD’nin kalıtsal olabileceği düşünülmektedir. Ailede birinci derece akrabalarda (anne, baba, kardeşler) ASD bulunan çocukların, bu durumu geliştirme riski daha yüksektir. Fakat, kesin genetik düzenekler şimdi tam olarak anlaşılamamıştır.
Genetik Sendromlar: Kimi genetik sendromlar ve kromozom anomalileri (Down sendromu gibi) ASD ile ilişkilendirilmiştir.
Çevresel Faktörler: Anne hamilelik sırasında birtakım çevresel etmenlerin, ASD’nin ortaya çıkma riskini artırabileceği düşünülmektedir. Ancak hangi çevresel faktörlerin tam olarak ASD’ye yol açtığı belirlenmemiştir.
Fetal Gelişim Süreci: Bebeğin kalbi anne karnında gelişirken kimi yapısal yanılgılar meydana gelebilir ve kalbin atriyumlarını ayıran septumda delik oluşabilir.
ASD’nin kesin nedenleri konusunda araştırmalar devam etmektedir. Bilhassa genetik ve çevresel faktörlerin rolünü anlamak için yapılan çalışmalar sürmektedir. Kalıtsal yatkınlığın yanı sıra, doğuştan kalp defektleriyle bağlantılı genlerin tanımlanması ve anlaşılması, gelecekte ASD’nin önlenmesi yahut tedavi edilmesi için daha güzel metotların geliştirilmesine yardımcı olabilir.
ATRİYAL SEPTAL DEFEKT BELİRTİLERİ
Atriyal septal defekt (ASD) belirtileri, defektin boyutu ve şiddetiyle bağlantılıdır. Küçük ASD’ler ekseriyetle belirti vermez ve tesadüfen diğer bir tıbbi inceleme sırasında fark edilebilir. Lakin daha büyük ve şiddetli ASD’ler kimi belirtilerle kendini gösterebilir. ASD belirtileri şunları içerebilir:
Çocuklarda ve Yetişkinlerde Ortak Belirtiler:
Nefes darlığı: Hafifçe şiddetliye kadar değişebilen nefes darlığı hissi.
Halsizlik ve yorgunluk: Kalbin ekstra çalışması nedeniyle güç düşüklüğü hissi.
Çabuk yorulma: Olağan aktivitelerle bile yorgunluk hissi.
Solunum yolu enfeksiyonları: Sık tekrarlayan üst teneffüs yolu enfeksiyonları.
Çocuklarda ASD Belirtileri:
Büyüme geriliği: Çocuğun olağan büyüme eğiliminden sapması ve yetersiz kilo alma.
Sık ağızdan soluk alıp verme: Büyük ASD’lerde, akciğerlere giden kan ölçüsü artar ve teneffüs hızlanabilir.
Yetişkinlerde ASD Belirtileri:
Hava açıklığının yanında kalp üfürümü: ASD’nin varlığında, kalbin olağandan farklı bir sesi olan kalp üfürümü duyulabilir.
Morarma: Büyük ASD’lerde, ciltte ve dudaklarda morarma görülebilir (siyanoz).
Bazı durumlarda, ASD’li bireylerde belirtiler hafif yahut meçhul olabilir ve belirtiler yaşa, defektin boyutuna ve ek kalp problemlerinin varlığına bağlı olarak değişebilir.
ATRİYAL SEPTAL DEFEKT TEDAVİSİ
Atriyal septal defekt (ASD) tedavisi, defektin boyutuna, bireyin yaşı, semptomların şiddeti ve eşlik eden başka kalp sorunları üzere faktörlere bağlı olarak değişebilir. ASD tedavisi iki ana formülle uygulanır: cerrahi tedavi ve kateter tabanlı tedavi.
Cerrahi Tedavi:
Büyük ASD’ler yahut semptomları olan olaylarda çoklukla cerrahi müdahale düşünülür.
Cerrahi tedavi, kalp cerrahisi uzmanları tarafından gerçekleştirilir ve ekseriyetle genel anestezi altında yapılır.
Cerrahi teknikte, göğüs kemiği açılarak kalbin içine erişilir ve ASD kapatılır. Bu ekseriyetle kalp dikişleri yahut özel kapatıcı aygıtlar kullanılarak yapılır.
Cerrahi tedavi, büyük ASD’lerde ve eşlik eden öteki kalp meseleleri varsa daha yaygın olarak tercih edilir.
Kateter Tabanlı Tedavi (Transkateter ASD Kapatma):
Daha küçük ve uygun yerleşime sahip ASD’lerde, kateter tabanlı tedavi seçeneği düşünülebilir.
Bu sistemde, kalp kateterizasyonu ile deliğe özel bir aygıt (oklüder) yerleştirilir. Bu aygıt, ASD’nin kapatılmasına yardımcı olur ve kalbin olağan fonksiyonunu tekrar sağlar.
Kateter tabanlı tedavi, çoklukla kalp cerrahisi gerektirmeyen daha az invaziv bir seçenektir ve kısa periyodik hastanede kalma mühletine sahiptir.
