G7 ülkelerinin önderleri, Orta Doğu’da tüm sivil can kayıplarını eşit formda kınadıklarını, bilhassa bayan ve çocuklar olmak üzere kabul edilemez sayıdaki sivil can kaybını büyük tasayla karşıladıklarını bildirdi.
ABD, Almanya, İngiltere, Japonya, Fransa, Kanada ve İtalya’dan oluşan G7 ülkeleri ve Avrupa Birliği (AB) başkanlarının iştirakiyle İtalya’nın tatil beldesi Borgo Egnazia’da gerçekleştirilen 50. G7 Önderler Tepesi, ikinci gününde sonuç bildirisinin yayınlanmasıyla tamamlandı.
Bildiride, G7 başkanlarının, tarihin kritik bir periyodunda memleketler arası toplumun birbirleriyle temaslı birden fazla krizle karşı karşıya olduğu bir periyotta global zahmetlerle başa çıkmak için kararlılıklarını İtalya’daki bu tepede teyit ettikleri belirtildi.
UKRAYNA’YA DAYANAĞI TEYİT ETTİLER
Rusya-Ukrayna Savaşı’nda Ukrayna’ya verilen kesin dayanağın teyit edildiği belirtilen bildiride, “Ukrayna’ya askeri, bütçe, insani ve tekrar yapılanma dayanağı sağlamaya devam etmekte kararlıyız. Ukrayna’nın acil kısa vadeli finansman gereksinimlerini karşılamasına yardımcı olmaya ve uzun vadeli toparlanma ve tekrar yapılanma önceliklerini desteklemeye güçlü bir formda bağlıyız” sözü kullanıldı.
“Rusya, yasa dışı saldırganlık savaşını sona erdirmeli ve Ukrayna’ya verdiği ziyanı ödemelidir.” denilen bildiride, Dünya Bankası’na nazaran Ukrayna’nın ziyanının 486 milyar doları aştığı bilgisi verildi.
Bildiride, “Dondurulmuş Rus varlıklarının harika gelirlerinden yararlanarak yaklaşık 50 milyar dolar fiyatında bir kaynak ayırmaya karar verdik. Bu, (Rusya Devlet Başkanı Vladimir) Putin’e açık bir iletidir. Rusya’ya karşı Ukrayna’nın mevcut ve gelecekteki muhtaçlıklarını desteklemek emeliyle G7, Ukrayna’ya yıl sonuna kadar 50 milyar dolar ek mali finansman sağlamak gayesiyle Ukrayna için Harikulâde Gelir Hızlandırma Kredileri başlatacaktır” sözü yer aldı.
Rusya’nın Ukrayna savaşı bağlamında nükleer silah kullanmasının da kabul edilemez olduğu belirtilen bildiride, “Rusya’nın sorumsuz ve tehdit edici nükleer telaffuzunu ve Belarus’ta nükleer silah konuşlandırma duyurusu da dahil olmak üzere stratejik gözdağı verme halini en güçlü halde kınıyoruz. Ukrayna halkına karşı işledikleri vahşetten sorumlu olanları milletlerarası hukuka uygun biçimde sorumlu tutmaya kararlıyız” sözüne yer verildi.
G7 önderleri, Ukrayna’nın Karadeniz üzerinden tahıl, besin unsurları, gübre üzere materyallerinin manisiz taşınmasını talep etti.
GAZZE’DE ATEŞKESE DESTEK
Bildiride, İsrail’e verilen takviye de yinelenerek, “İsrail, legal müdafaa hakkını kullanırken her durumda milletlerarası insancıl hukuk da dahil olmak üzere memleketler arası hukuka uygun davranmalı” değerlendirmesinde bulunuldu.
“Tüm sivil can kayıplarını eşit biçimde kınıyoruz ve bilhassa bayan ve çocuklar olmak üzere kabul edilemez sayıdaki sivil can kaybını büyük bir tasayla karşılıyoruz” sözünün kullanıldığı bildiride, tüm taraflara sivillerin korunması için somut adımlar atma daveti yapıldı.
Bildiride, ilk olarak ABD Başkanı Joe Biden’ın açıkladığı Gazze’de ateşkes teklifine takviye verildiği vurgulandı.
Hamas’a, bu teklifi kabul etme, Hamas üzerinde tesiri olan ülkelere de muahedenin kabulü için baskı yapma davetinde bulunuldu.
G7 ülkeleri, tüm tarafları başta bayan ve çocuklar için gönderilenler olmak üzere tüm insani yardımların girişi için pürüzleri kaldırmaya çağırırken, Usdud (Aşdod) limanı ve Refah Hudut Kapısı’nın da milletlerarası insancıl hukuka uygun olarak açılması gerektiğine dikkati çekti.
Bildiride, tüm kara hudut kapıları, deniz dağıtım yolları ve Gazze içindeki insani yardım erişiminin tam, süratli, inançlı ve manisiz bir formda sağlanmasının öncelik olduğuna işaret edildi.
“FİLİSTİN DEVLETİNİN TANINMASI…”
Tüm Birleşmiş Milletler (BM) kurumlarının yardım dağıtım misyonlarını yerine getirebilmesinin kritik ehemmiyete sahip olduğu vurgulanan bildiride, “Refah’ta devam eden kara operasyonlarının sivil nüfus üzerindeki sonuçlarından ve siviller için daha da makus sonuçlar doğuracak tam ölçekli bir askeri taarruz olasılığından derin kaygı duyuyoruz. İsrail’i bu türlü bir taarruzdan kaçınmaya çağırıyoruz” tabiri yer aldı.
Yeni Filistin hükümetinin kurulmasından duyulan memnuniyetin söz edildiği bildiride, Filistin idaresine dayanağın süreceği belirtildi.
Filistin idaresini zayıflatmaya yönelik tüm hareketlerin durması gerektiğinin altı çizilen bildiride, bunlara örnek olarak İsrail’in Filistin’e ilişkin birtakım gelirlere el koyması gösterildi.
Bildiride, Batı Şeria’nın ekonomik istikrarının bölge güvenliği için değerli olduğuna işaret edildi.
Bu kapsamda İsrail’e, bankacılık bahislerinde gerekli hizmetleri sağlama, ticaretin devamını sağlayacak adımlar atma, el konulan gelirleri Filistin idaresine aktarma, bölgenin ekonomik durumunu daha berbata götüren uygulamaları kaldırma ve hafifletme daveti yapıldı.
İki devletli tahlile olan bağlılığın da vurgulandığı bildiride, “Uygun vakitte bir Filistin devletinin tanınması da dahil olmak üzere karşılıklı tanımanın bu siyasi sürecin değerli bir bileşeni olacağını belirtiyoruz” denildi.
Tüm taraflara iki devletli tahlili baltalayacak aksiyonlardan kaçınma daveti yapılan bildiride, “Tüm taraflar, İsrail’in yasa dışı Yahudi yerleşim yerlerini genişletmesi ve bunları yasallaştırılması dahil olmak üzere iki devletli tahlil mümkünlüğünü baltalayan tek taraflı hareketlerden kaçınmalıdır. Batı Şeria’daki güvenliği ve istikrarı baltalayan ve kalıcı bir barış mümkünlüğünü tehdit eden Filistinlilere karşı işlenen aşırılık yanlısı Yahudi yerleşimci şiddetindeki artışı kınıyoruz” sözü kullanıldı.
Bildiride, “İran, istikrarsızlaştırıcı hareketlerine son vermeli. Nükleer silah geliştirmemesi ve almaması istikametindeki kararlılığımızı yineliyoruz.” denilerek, İran, nükleer alanda attığı adımları durdurup geri dönmeye çağırıldı.
ÇİN-RUSYA İŞTİRAKİ GÜNDEM OLDU
“Çin’in, Rusya’ya verdiği takviyeden ötürü derin telaşımızı lisana getiriyoruz” denilen bildiride, G7’nin Çin’e ziyan vermeye ya da ekonomik gelişimini engellemeye çalışmadığı belirtildi.
Sonuç bildirisinde, “Çin’i, bilhassa kritik mineraller üzerinde global tedarik zincirinde değerli kesintilere yol açabilecek ihracat denetim tedbirleri almaktan kaçınmaya çağırıyoruz. Çin’i siber alanlarda da sorumlu davranmaya davet ediyoruz” sözü kullanıldı.
BM Güvenlik Kurulu kararlarını ihlal ederek Kuzey Kore’ye nükleer yahut balistik füzelerle ilgili bir teknoloji transfer edilmesi ihtimalinden derin kaygı duyulduğu belirtilerek, Kuzey Kore’ye, tüm kitle imha silahlarının ve balistik füzelerinin büsbütün, doğrulanabilir ve geri döndürülemez halde imha edilmesi daveti yinelendi.
KÜRESEL ISINMADA 1.5 DERECE VURGUSU
Biyolojik çeşitliliğin azalması, kirlilik ve iklim değişikliği konusunda gayretlerin süreceği söz edilen bildiride, global ısınmayı 1,5 derecede tutma kelamına bağlılık yinelendi.
Sıfır emisyon amacına 2050’de ulaşmak için başta büyük ekonomiler olmak üzere herkesin birlikte hareket etmesinin değerinin vurgulandığı bildiride, “Herkes için uygun fiyatlı pak enerjiyi garanti altına almak için global ve bölgesel gayretleri ilerleteceğiz ve farklı ulusal yollara hürmet duyacağız” tabirine yer verildi.
Bildiride, “İklim amaçlarımıza ulaşmak ve tüm ülkelerin pak güç geçişinin yararlarını elde etmesine yardımcı olmak için ortaklarımızla birlikte yeni, kesintisiz kömür gücüne verilen takviyesi sonlandırmak, yenilenebilir ve pak güç kaynaklarına yatırımları hızlandırmak ve inançlı, çeşitli, sorumlu pak güç tedarik zincirleri kurmak için çalışacağız” denildi.
Kötü niyetli siber saldırganları aksiyonlarından sorumlu tutma ve stratejik tehditlere karşı koyma konusunda kararlılıktan da kelam edilen bildiride, G7 ülkelerinin ilgili kurumları ortasındaki uyumu artırma eforlarının ağırlaşacağı bilgisi verildi.
Saldırgan siber faaliyetlere karşı G7 ülkelerinin, siber alanda sorumlu devlet davranışını teşvik etme, özel bölüm de dahil siber güvenliği düzgünleştirme, hasmane tavırlar ile siber hataları caydırıp bunlara anında cevap verme, kullanılan altyapıyı bozacak araçlar geliştirme yollarını benimsediği belirtildi.
