Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Bakan Ersoy, Pergamon Antik Kenti tanıtım toplantısında ‘Geleceğe Miras Bergama’ projesini anlattı.
Arkeolojik kazıların 12 aya yayılması projesini, 2019’da başlattıklarını hatırlatan Mehmet Nuri Ersoy, 2023 sonu prestijiyle 133 hafriyat alanında hayat geçirilen uygulamadan önemli kazanımlar elde edildiğini, bu yıl 144 hafriyat çalışmasının 12 ay temeline nazaran yürütüldüğünü tabir etti.
“YENİ VE ULUSAL BİR SAYFA AÇTIK”
‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında yabancı heyetlerce yürütülen hafriyat çalışmalarının başına Türk bilim insanlarından koordinatör görevlendirme süreçlerini tamamladıklarını lisana getiren Ersoy “Böylece Türk arkeoloji tarihinde, 163 yıl sonra yeni ve ulusal bir sayfa açtık” dedi.
Arkeolojik kazıların hem bütçelerini hem de lojistiklerini daha evvel görülmemiş oranlarda arttırarak kapsamlarını genişlettiklerini, sonuç alma müddetlerini mümkün olduğunca kısalttıklarını belirten Mehmet Nuri Ersoy “Türk arkeolojisinde 60 yılda yapılanlara eş kıymet işi 4 yılda yapma maksadımıza ulaşmak için bütün imkanları seferber ediyoruz ki başta antik kentlerimiz olmak üzere sahip olduğumuz kültür varlıkları en kısa müddette gün yüzüne çıkarılsın, ayağa kaldırılsın ve ülkemiz için bir katma kıymete dönüşsün” diye konuştu.
“BERGAMA’NIN YÜZDE 60’I KAZILMIŞ DURUMDA”
Bergama’nın da kelam konusu antik kentlerden biri olduğunu belirten Mehmet Nuri Ersoy, şöyle devam etti:
“Bergama, Helenistik ve Roma Devri’nin yanı sıra Doğu Roma ile Türk-İslam Devri için de büyük kıymet taşımaktadır. Osmanlı kent mimarisinin bütün kıymetli ögelerini burada bir ortada bulmak mümkündür. Zati kelam konusu dört medeniyete ilişkin katmanları barındırması sebebiyle bu antik kent, 2014’te ‘Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı’ olarak UNESCO Dünya Miras Listesi’ne dahil edilmiştir. Bergama’da 146 yıl evvel başlayan hafriyat çalışmalarında devir dönem farklı yabancı bilim insanları misyon almış olup, 1957’den bu yana çalışmalar Alman bilim heyetlerince yürütülmektedir. Bütün bu süreç sonucunda, Asklepion dâhil olmak üzere Bergama’nın yüzde 60’ı kazılmış durumdadır. Artık bu istisnai antik kentimizi ‘kazıların 12 aya yayılması’ uygulamamıza dahil ediyor ve ‘Geleceğe Miras Bergama’ projemizle çok kapsamlı ve ağır bir mesai başlatarak işleri hızlandırıyoruz.”
Bergama’nın anıtsal mimarisiyle Helenistik Devir kent planlamacılığının en düzgün örneği olduğunu kaydeden Mehmet Nuri Ersoy, Athena Tapınağı, tiyatro, kütüphane, Zeus ve Dionysos tapınakları, agora ile gymnasium üzere yapıların, periyot mimarisinin en seçkin örnekleri olduğunu vurguladı.
“ANLAŞILIR KILACAĞIZ”
‘Geleceğe Miras Bergama’ projesi kapsamında Bergama Akropolü’nde, kuzey sur duvarları onarımının ikinci etap çalışmalarını başlatacaklarını tabir eden Mehmet Nuri Ersoy, şöyle devam etti:
“Helenistik Devir tiyatro terasında bulunan ve tiyatro ile birlikte milattan evvel 2’nci yüzyılda tasarlanan Dionysos Tapınağı, Roma Devri’nde tadilata uğramış ve Doğu Roma devrinde kiliseye çevrilmiştir. Projeyle bu yapıyı ayağa kaldıracağız. Bergama’nın en değerli yapılarından Zeus Sunağı’na yönelik olarak, toprakta korunan mimari blokların özgün yerlerine yerleştirilmesi ve kısmi tamamlama çalışmalarını gerçekleştireceğiz. Tiyatroda, geçmiş yıllarda beton ile yapılan tamamlamalar sökülerek orijinalindeki tıpkı çeşit taşlarla yeni tamamlamalar yapılacak. Böylelikle tiyatroyu hem yepyeni görünümüne kavuşturmuş hem de sağlamlaştırmış olacağız. Akropoldeki seyahat güzergahında yer alan mevcut travers döşemelerini güzelleştireceğiz. Ayrıyeten antik yapılara ait bilgilendirme ve yönlendirme levhalarını da yenileyerek, sunulan bilgilerle alanı anlaşılır kılacağız.”
Kızılavlu etraf düzenleme projelerinin uygulamasına süratlice başlayacaklarını belirten Mehmet Nuri Ersoy, Kızılavlu’nun güneydoğusunda evvelki yıllarda ortaya çıkarılan, büyük boyutlu, kıymetli kısmı mozaiklerle süslü odalara sahip olan yapının bulunduğu bölgede hafriyat çalışmaları yapacaklarını, bu yapı ve etrafındaki anıtsal yapıların açığa çıkarılmasının akabinde müdafaa çalışmaları yaparak alanın üstünü bir çatı ile örteceklerini söyledi.
“BERGAMA AMFİTİYATROSU, YÜKSEK TURİZM POTANSİYELİNE SAHİP”
Mehmet Nuri Ersoy, Antik Devir’in ünlü şifa merkezi Asklepion’u ve sütunlu caddesini, daha görünür hale getirebilmek için onarım ve uygulama projelerini hayata geçireceklerini belirtti. Bergama Amfitiyatrosu’nun da Roma mimarisinin bir simgesi olarak yüksek turizm potansiyeline sahip olduğunu aktaran Ersoy, bu alanı da konservasyon ve etraf düzenleme projesi ile turizme kazandıracaklarını lisana getirdi.
Mehmet Nuri Ersoy, Bergama Arkeoloji Müzesi bina tamiri, teşhir ve tanzimi için de ayrıyeten bir bütçe ayırdıklarını tabir ederek, buradaki çalışmalara da çabucak başlamayı planladıklarını söyledi.
Projelere ağırlaştıklarını vurgulayan Ersoy, “Bu projeleri de son derece ağır bir mesai harcayarak tamamlayacağız. Sonuçta Bergama Antik Kenti’nin, ulusal ve milletlerarası kültür-turizm vitrininde hak ettiği öncelikli yeri almasını sağlayacağız. Bu süreç için öngördüğümüz bütçe ise 1 milyar TL’dir” dedi.
