Kızıldeniz’de devam eden tansiyon nedeniyle ticari gemilerin rotalarını yaklaşık iki aydır Ümit Burnu’na kaydırmaları, bölgedeki gemi geçişlerinin neredeyse ikiye katlanmasına ve ticaret hacminin yüzde 75 artmasına yol açtı.
İran’ın desteklediği Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’de Babu’l Mendep Boğazı’nda İsrail ile ilişkili ticari gemilere yönelik başlattığı taarruzlar sonrası bölgede tansiyon sürüyor. Kelam konusu atakların akabinde denizcilik şirketlerinin seferlerini askıya alması yahut rotalarını Ümit Burnu’na kaydırıyor.
Akdeniz’i Kızıldeniz’e bağlayarak Avrupa ile Asya ortasındaki en kısa rotayı sunan Süveyş Kanalı’ndan geçişler azalırken, Ümit Burnu’ndaki gemi trafiği süratle artıyor. Ümit Burnu’nu dolaşan gemilerin seyahat müddetleri 10 ila 14 güne uzuyor. Kimi gemilerin seyahat müddetlerinin 20 güne kadar uzadığı belirtiliyor.
Uluslararası Para Fonu ve Oxford Üniversitesi tarafından oluşturulan PortWatch bilgi tabanından derlenen bilgilere nazaran, Ümit Burnu’ndan gemi geçişleri Aralık 2023’ün ikinci yarısı prestijiyle artışa geçti.
Ümit Burnu’ndan 30 Kasım 2023’te günlük 50 kargo ve tanker gemisi geçerken, bu sayı 16 Aralık 2023 prestijiyle 57’ye yükseldi.
Kızıldeniz’deki tansiyonun tırmanması ve ABD ve İngiltere öncülüğünde Husilere karşı başlatılan ataklar sonrası denizcilik şirketlerine bölgeyi kullanmamalarının tavsiye edilmesinin akabinde, Ümit Burnu’ndan günlük geçen gemi sayısı 28 Ocak prestijiyle 85’e çıktı.
Ümit Burnu’ndan geçişler 28 Ocak prestijiyle biten haftada 7 günlük ortalamada 71 olarak hesaplandı. Bu sayı geçen yılın birebir haftasında 40 olmuştu.
Ümit Burnu’ndaki ticaret hacmi de birebir halde artış gösterdi. Günlük ticaret hacmi 30 Kasım’daki 4,8 milyon ton düzeyine nazaran yüzde 80 yükselerek 2 Ocak’ta 8,7 milyon tona kadar çıktı. Bölgedeki günlük ticaret hacmi 28 Ocak’ta 7,2 milyon ton oldu.
Ümit Burnu’ndaki ticaret hacmi 28 Ocak prestijiyle biten haftada 7 günlük ortalamada, geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 75 arttı.
SÜVEYŞ KANALI’NIN TİCARET HACMİ SÜRATLE GERİLİYOR
Kızıldeniz’deki tansiyonun başlamasının akabinde bölgedeki gemi trafiğinde sert düşüş görüldü. Babu’l Mendep Boğazı’ndan haftalık ortalama gemi geçişleri 28 Ocak prestijiyle geçen yılın birebir haftasına nazaran yüzde 55 azaldı.
Babu’l Mendep Boğazı’ndan gemi geçişi bu devirde 30 Mart 2021’den beri görülen en düşük düzeyine geriledi.
Bölgedeki ticaret hacmi 28 Ocak haftasında geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 60,9 düştü.
Babu’l Mendep Boğazı’ndaki geçişler ve ticaret hacmi, Aralık 2023’ün ikinci yarısı prestijiyle süratle geriledi. Bölgedeki günlük gemi geçişleri 28 Ocak prestijiyle 15 Aralık 2023’e nazaran yüzde 67, ticaret hacmi ise birebir periyotta yüzde 66 azaldı.
Süveyş Kanalı’ndan ise günlük gemi geçişleri 28 Ocak prestijiyle 15 Aralık 2023’e nazaran yüzde 40, ticaret hacmi de yüzde 32 azaldı.
KIZILDENİZ’DEKİ DURUM
İran’ın desteklediği Yemen’deki Husiler, İsrail’in Gazze’deki taarruzlarına reaksiyon gerekçesiyle 31 Ekim 2023’te Yemen açıklarında İsrailli şirketlere bağlı olduğunu belirttikleri ticari gemilere el koymaya, kimilerine da dron ve füzelerle ataklar düzenlemeye başladı.
ABD güçleri bu süreçte birçok kere Yemen’den atılan füze ve kamikaze dronları düşürdüğünü duyurdu.
Husilerin aksiyonlarının akabinde çok sayıda gemicilik şirketi, Kızıldeniz’deki seferlerini durdurma kararı aldı.
Kızıldeniz’deki olaylar, milletlerarası konteyner nakliyeciliği fiyatlarında büyük artışa yol açtı. Kızıldeniz’deki blokajdan en olumsuz etkilenenler ortasında AB ülkeleri de bulunurken Avrupa’daki kimi otomotiv fabrikaları tedarikte yaşanan gecikmeler nedeniyle üretimlerini süreksiz olarak durdurdu.
Kargo gemilerinin rotasını Ümit Burnu’na çevirmesi nedeniyle seyahat müddetlerinin uzaması, çeşitli bölümlerin tedarik zincirinde aksamalara yol açıyor.
Son olarak dünyanın en büyük sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ihracatçılarından Katar’ın Avrupa’ya giden en az 6 LNG kargosunun teslimatında gecikme yaşanacağı açıklandı. QatarEnergy, LNG kargolarının teslimatının alternatif rotalar üzerinden yine planlandığı için aksamalar yaşanabileceğini bildirdi.
