Koleksiyonunda, kendi tasarımı olan, yabancı ülkelerden gelen ve Osmanlı’dan kalan 100 gramofonu, 3 bin 500 taş plağı ve 300 kutu gramofon iğnesi yer alan Mustafa Özkan, Erzurum’daki hayvanlarını satıp Muş’un bir köyüne gramofon götüren dedesinin mesleğini yaşatmak için çaba ediyor.
Özkan, tarihi yapıtları vatandaşla yine buluşturarak teknolojiyle gayret ettiğini söyledi.
Mesleğine ilgisinin kaynağı olan dedesinin lakabının da “gramofon” olduğunu lisana getiren Özkan, “1947’de merhum dedem Erzurum’dan Muş’a giderken hayvanlarını satıyor. Gramofonu alıp, köye onunla gidiyor. Köy yeni kurulduğu için herkese bir lakap veriliyor. Merhum dedeme de ‘Gramofon Yusuf’ diyorlar” dedi.
Dedesinin tıpkı vakitte gramofon çaldığını belirten Özkan, çocukken mekaniğe karşı bir sevgisi olduğu için dedesinin mesleğini sürdürmeye başladığını anlattı.
Özkan, 35 yıldır hem gramofon tamiri yaptığını hem de tasarladığını söz ederek, 22 yıldır de Kadıköy’deki dükkanında çalıştığını söyledi.
“6 USTAMI KAYBETTİM”
Gramofon tamiri yapan az sayıda usta kaldığını anlatan Özkan, şöyle devam etti:
“Geçen haftaya kadar 6 ustamı kaybettim. Artık parmakla gösterecek kadar usta kaldı. Bu işi sevmek lazım. Çırak olarak gelen evvel ‘Bana kaç para vereceksin?’ diyor, ‘Kaç gün tatil?’ diye soruyor. Yani ‘Usta ben bu işi öğrenmek istiyorum. Bana bunu öğretir misin?’ demiyor. Bu türlü bir öğrenci de çırak olamaz. Ustalık da yapamaz, yetişemez. Diğer sanatlarda da çırak yok. Herkes bilgisayar üzerine masabaşı iş istiyor. Kendi içinde bir sevgi olacak, bir ateş olacak.”
Özkan, bu nedenle kızı ile oğluna bu mesleği öğrettiğini belirterek, tarihi gramofonları atölyesinde sergilediğini ve koleksiyonunda bulundurduğunu kaydetti.
Koleksiyonu hakkında bilgi veren Özkan, “Dükkanımda Osmanlı’dan kalanların yanı sıra 1915, 1920, 1930 ve 1940’lı yıllara ilişkin Almanya, ABD, Hollanda, İsviçre, Fransa üzere farklı ülkelerin gramofonları mevcut. Mesela İngiltere, Osmanlı pazarı için çanta ve borulu gramofon yapmış. Burada yazılar Osmanlıcadır. Osmanlı pazarı için yapılan gramofonlar vardır, üzerinde Osmanlıca yazılıdır. İngiltere, vakitle Türkiye’de bu iş daha hoş yapılınca Türkiye’de gramofonların fabrikasını kuruyor. Türkiye’de de ‘Sahibinin Sesi’ markasıyla gramofonlar çıkarılıyor” tabirlerini kullandı.
Özkan, tarihi gramofonları onarırken kesim bulmakta çok zorlandıklarını lisana getirerek, bunun tamirinin çok hassas ve ince ayar gerektirdiğini belirtti.
O ayar tutturulamadığında gramofonun seslerini tam veremediğini vurgulayan Özkan, “Makine ile diyafram ikilisinin çok uyumlu olması lazım. Tereyağından kıl çeker üzere. İkisi çok hoş ve uyumlu olursa çok hoş ses verir. İnsanı büyüler ancak biri bozuk biri sağlam olursa hoş ses vermez. Gramofona itina göstermek ve severek yapmak lazım. Ayarını da hoş yaptığın vakit keyiften geçilmez” diye konuştu.
Özkan, tamir yaparken adeta gramofonlarla konuştuğunu, paramparça olmuş bir aygıtı onarmanın, tamir ve bakımını yaptıktan sonra da sesini dinlemenin kendisini keyifli ettiğini söz etti.
ERDOĞAN’A ÖZEL TASARIM
Mustafa Özkan, Cumhurbaşkanı Erdoğan için özel bir gramofon da yaptığını söyledi.
Birkaç denemesinin güzeline gitmediğini lisana getiren Özkan, şunları anlattı:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan’a eşsiz bir gramofon yapmak istedim. Birinciyi, ikinciyi yaptım ancak hoşuma gitmedi. Bir sefer kalemle çizim yaptım. O çizimde mobilya ustamızla bir arada bir çalışma gerçekleştirdik. Bu gramofondan iki tane yaptım. Ona yapılan dizaynda cumhurbaşkanı forsu ve altın varaklar vardı. Gramofonun billur üzere bir sesi mevcut. Bunu yapmak iki sene sürdü. Cumhurbaşkanı’ndan randevu alarak özel tasarım gramofonu yılbaşında kendilerine sundum. Az bulunan bir taş plağı gramofonda dinlettim. Bundan ötürü çok teşekkür ettiler. Hoş bir anımız oldu.”
Siyaset dünyasına özel dizaynlar da yaptığını tabir eden Özkan, şu anda MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli için gramofon hazırladığını söz etti.
Özkan, Bahçeli’ye özel gramofonu iki yıl evvel yapmaya başladığını belirterek, “Gramofonun üst kısmına üç hilali koydum. Böylelikle hoş bir hali oluştu. Ön tarafına da kurt resmi koyacağım. Bittikten sonra da Sayın Bahçeli’ye bu hediyemizi götürüp en yakın vakitte vermeyi istiyorum” sözlerini kullandı. (AA)
