İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, 14-28 Mayıs’ta yapılan milletvekili ve cumhurbaşkanı seçimlerinin akabinde yaşanan sürece ait açıklama yaptı.
“PARTİMİZİN TARTIŞMAYA HUSUS EDİLMESİNİ KEDERLE KARŞILIYORUZ”
Soyer, bugün yaptığı “Yeni Siyaset Dokümanı – İzmir Duruşu” başlıklı yazılı açıklamada; şu değerlendirmelerde bulundu:
* “Cumhuriyetin 100. yılındayız. Cumhuriyet tarihimizin en kritik seçimlerinden birini 14 Mayıs 2023’te gerçekleştirdik. Bizi kutuplaştıran ve ikiye bölen siyaset lisanına karşın toplumumuz sağduyusunu müdafaayı başardı. Ülkemizde her yüz şahıstan 87’si sandığa giderek demokrasimizin bu değerli kilometre taşını tarihe not düştü. Tercihimiz her ne olursa olsun hepimiz tek bir doğruda buluştuk: Hâkimiyet kayıtsız kuralsız milletindir. Bu seçimde demokrasiye olan tam inancımızı ortaya koyduk ve sonuçları da olgunlukla karşıladık. Toplumun sağduyusu ve olgunluğu, Türkiye’de demokrasinin sıhhati ve geleceği konusunda optimist olmamıza ne yazık ki kâfi değil. Türkiye hakkında düşünen, yazan ve konuşan pek çok kişi üzere, ülkemizde siyasetin toplumun çok gerisinde kaldığı gerçeğini gözlemliyor ve kaygı ediyoruz.
* Bugün gelinen noktada, Türkiye’nin durumu ve geleceğinden çok partimizin tartışmaya bahis edilmesini kederle karşılıyoruz. Bu tartışmaya evvel İzmir’den bakmaya uğraş edeceğiz. İzmir, CHP’nin açık orta en yüksek oy aldığı Büyükşehir’dir. Onlarca yıldır üreterek değil de rant elde ederek zenginleşmekten fazlasına aklı ermeyen iktidarlar tarafından ihmal edilmiş, bağıntılı olarak fakirleştirilmiş olan İzmir, bütün bu süreç boyunca, kararlılıkla CHP’ye dayanak vermeyi sürdürmüştür. İzmir sürekli hayattan yanadır. Hep özgürlüklerin tarafında olmuştur. Eşit ve eşitlikçi ruhuyla, kendisiyle ve kendisi üzere olmayanlarla barışık kültürüyle İzmir, otoriter ve popülist siyasal iklimin ülkemizdeki biricik panzehridir.
“CHP’NİN HARCANABİLİR KOLAY BİR KURUM OLARAK GÖRÜLDÜĞÜNÜ GÖZLEMLİYORUZ”
* Partimiz CHP, kozmik pahaların ülkemiz siyasetindeki en güçlü savunucusudur. İşte bu nedenle CHP ve İzmir ortasındaki güçlü ilgi bir tesadüf değildir. Her ikisinin de özünde Anadolu’dan dünyaya uzanan bir uygarlık köprüsü inşa etme çabası yer almaktadır. Yazık ki pahalı partimiz CHP’nin birçok kişi tarafından, kendi mesleği yahut popülaritesi için harcanabilir kolay bir kurum olarak görüldüğünü gözlemliyoruz.
* Ülkemizin bu sıkıntı kuralları altında, kamu vicdanını ihlal ederek yürütülen tartışmaların dışında kalmak İzmirli olma sağduyumuzun bir sonucudur. Bu duruş; güçsüzlük ya da zafiyetten değil, zarafettendir. Her şeyden evvel belirtmek gerekiyor ki, seçim gününde demokratik bir çerçevenin çizilmiş olması seçimin adil olduğu manasına gelmiyor. 14 Mayıs’ta gerçekleşen seçim adil bir seçim değildi. Millet İttifakı ve CHP’nin karşısında bir siyasi parti ya da bir ittifak değil, bir parti-devlet vardı. Bu tespit seçimin kaybedilmiş olmasının bir mazereti değil, bir gerçekliğin tanımı ve bu oluşumun devletle bütünleşmesi sürecinde gerekli tepkilerin gerçekleştirilememiş olduğunun da kabulüdür.
“TÜRKİYE GERÇEKLERLE İRTİBATI KOPUK BİR UFKA SÜRÜKLENİYOR”
* 2013’te Seyahat protestoları mazeret edilerek başlayan süreç, özgürlüklerin kısıtlandığı, anayasal hakların yok sayıldığı keyfi bir tertibe dönüştü. 2018’den itibaren uygulamaya konan iktisat siyaseti ise, bir devletin devlet olmasının en kıymetli ögelerinden biri olan parasının süratle değersizleşmesine, toplumun süratle fakirleşmesine neden oldu. Tüm karar düzeneklerinin tek kişinin yetkisine devredildiği bu süreç devletin giderek acizleştiği bir periyodu başlattı. Pandemide maske dağıtılamayan, acziyet belirli olmasın diye gerçek dataların toplumdan gizlendiği bu sistem maalesef, ülkenin yaşadığı en büyük felaket olan 6 Şubat sarsıntısında bir kez daha kendisini gösterdi.
* Sarsıntıya müdahale edilemeyen birinci 48 saatte, hayata döndürülebilecek sayısız canımızı yitirdik. Türkiye, uzun müddettir, tarihinde gibisi görülmemiş kadar gerçeklerle irtibatı kopuk bir ufka sürükleniyor. Kendi bekasından diğer rastgele bir önceliği olmayan sistem, tarihinin hiçbir devrinde olmadığı kadar Türkiye Cumhuriyeti’ni dış tesirlere açık bir duruma düşürdü. Ülkemizin bağımsızlığı ve geleceği, hiçbir tarihte bu kadar muazzam bir risk altında kalmadı. Seçimlere bu kaideler altında gidildi.
“CHP’NİN HAKİKATEN NE SÖYLEDİĞİNİN DE ANLAŞILMAMASINA YOL AÇTI”
* Olağan olarak ana muhalefet partisinin tek başına bile iktidara meydan okuması ve iktidara talip olması için elverişli bir ortam vardı. Ancak bu inanılmaz şartlar altında, yirmi yılı aşkın bir müddet boyunca derinleşmiş bir parti-devlete karşı tek başına uğraş etmektense bütün muhalefeti örgütlemek daha hakikat bir tercih olacaktı. Toplum da bu tercihi coşkuyla onayladı.
* Ne yazık ki, ittifakın selameti gerekçesiyle, sol-sosyal demokrat telaffuzlardan uzaklaşılmış olması; CHP’nin sahiden ne söylediğinin de anlaşılmamasına ya da söylediklerinin kaybolup gitmesine yol açtı. Bu durum, CHP’nin sağcılaşmasına alkış tutanları cesaretlendirdi. Meydanlarda, TV kanallarında, toplumsal medyada, sağ müttefiklerimizden dahi büyük bir coşkuyla sağcı telaffuzlarını lisana getirenlere tanıklık ettik.
* Meğer ki bizim bu ülke için, bu dünya için söyleyecek çok kelamımız var. Bu kelamlar, her bir vatandaşımızın vicdanından süzülen doğrularımızdır. Bu kelamlar, toplumsal demokrasinin kozmik bedellerinde kaynağını bulur. Sözlerimiz, bizi ayıran özelliklerimizden çok daha güçlü olan ortak kıymetlerimize dayanır. İşte bu yüzden artık susmanın değil, konuşmanın tam vakti.
“BU HOŞ ÜLKENİN GELECEĞİ İÇİN YANLIŞSIZ BİLDİKLERİMİZİ ÖZGÜRCE SÖYLEMENİN VAKTİ”
* Artık CHP’nin toplumsal demokrat kıymetlerine sahip çıkmanın ve bu hoş ülkenin geleceği için yanlışsız bildiklerimizi özgürce söylemenin vaktidir. Artık, daha hoş bir ülke kurmanın vaktidir. Biliyoruz ki bütün istekler, imkânsızlıklar, kabullenişler, otoriter ve popülist siyasi iklimin eseridir. Bu zehirli siyasi iklimin baskısı altında kalmayan her bir insanımızın özgürlüğü, eşitliği ve barışı tercih edeceğinden hiç kuşkumuz yok. Türkiye’nin asıl problemleri eşitsizlik yerine kapsayıcılığı, iktisatla birlikte ekolojiyi ve otokrasi yerine demokrasiyi büyütmektir. Demokrasi, önce buyrukta ülkenin her bir bedelini bir zenginlik addeden bir anlayışla, tüm alt kimliklerin rezervsize doyasıya yaşandığı bir huzur ortamında, bireyin hayat kalitesini yeşertecek bir hak nizamını kurma gayretidir.
* Bu hak sistemi; hiçbir bireyin hiçbir münasebetle bir başkasından ayrılmadığı, tıpkı kurallar ve fırsatların herkes için var olduğu bir nizamdır. Demokrasi; Temel hak ve özgürlüklerin vazgeçilmezliğinde, birey, toplum ve tabiat için hukukun üstünlüğünü temel alan bir bedeller manzumesidir. Demokrasi, 4-5 yılda bir sandığa gitmekten ibaret değildir. Demokrasi, sonuçları prestijiyle, eğitimde fırsat eşitliğinden, gelir dağılımındaki adalete, şeffaflık ve hesap verilebilirlikten, katılımcılığa ve özgürlüklerden, kontrol ve denetim düzeneklerinin işlerliğine kadar uzanan insanlığın en büyük inovasyonlarından biridir. Yoksulluğun ortadan kalkması da emeğin hakkını alması da işsizliğin sona ermesi de fakat demokrasinin gerçek manada işlemesiyle mümkündür. Tüm kurum ve kurallarıyla işleyen bir demokrasi bu ülke insanlarının temel hakkıdır. Geleceğin Türkiye’sinde Cumhuriyetimiz halkın kayıtsız ve kuralsız hâkim olduğu yeni bir demokrasi anlayışıyla taçlanmalıdır.
“BİRİNCİ ÖNCELİK DÜNYANIN DEĞİŞEN ŞARTLARINDA İKTİSADİ DAYANIKLILIĞI SAĞLAMAK OLMALI”
* Gelecek, kaçırılan değil, kullanılan fırsatlarla şekillenebilir. Ülkenin yenilenme sürecini başlatmak için de önümüzde sayısız fırsat bulunmaktadır. Yeniliğe hazır olmak ve dayanışma, bu sürecin iki ana taşıyıcısı olacaktır. Türkiye, tıpkı yüz yıl evvel Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde olduğu üzere bugün de bu büyük dönüşümü inşa etmeye muktedirdir. Mart 2023’te İzmir’de gerçekleştirdiğimiz İkinci Yüzyılın İktisat Kongresi’nde ülkenin temel sorunları ve yenilenmesiyle ilgili kararlar almıştık. Bunların kimilerini burada hatırlatma muhtaçlığı duyuyoruz: Hâkimiyetin kayıtsız kuralsız milletin egemenliğinde olması için demokrasinin üniversal unsurlarına, hukukun üstünlüğüne dayalı ve tabiat haklarını kapsayan yeni bir sivil anayasa hazırlanmalıdır.
* Türkiye geleceğini sivil bir ruh, ortak akıl, vicdan ve tabiatla ahenk içinde inşa edebilir. Geleceğin Türkiye’sinin birinci önceliği dünyanın değişen şartlarında iktisadi dayanıklılığı sağlamak olmalıdır. Bunun temel yolu da demokrasinin kozmik kurallarına sahip çıkmaktır. Tabir özgürlüğü, toplanma ve örgütlenme özgürlükleri, kültürel ve manevi varlığın korunması, adalete erişim hakkı, bağımsız yargı, en temel toplumsal ve siyasi haklar olarak kabul edilmelidir. Hayatın her alanında kamu, sivil toplum ve özel bölüm birlikteliğine dayalı politikalar oluşturulmalıdır. Avrupa Birliği tam üyeliği müzakere sürecine kararlılıkla devam edilmelidir.
“ÜLKENİN BEŞERÎ SERMAYESİNİ VE ENTELEKTÜEL KAPASİTESİNİ GELİŞTİRİCİ BİR EĞİTİM SİYASETİ HAZIRLANMALI”
* Bayanların siyasete ve istihdama iştiraki, idare kademelerinde misyon almaları için önündeki tüm mahzurlar kaldırılmalıdır. İstanbul Mukavelesi yürürlüğe konmalıdır. Temsilde adaleti temel alan bir seçim sistemi oluşturulmalıdır. Siyasi Partiler Kanunu iştirakçi bir anlayışla tekrar düzenlenmeli, Siyasi Etik Yasası çıkarılmalıdır. İktisadi gelişme hiçbir toplumsal kısmı dışarıda bırakmayacak, ekoloji ve iktisat ortasında ayrılığı ortadan kaldıracak formda yönetilmelidir. Tüm siyasetler, ülkenin yetişmiş beşerî sermayesine kelam ve iştirak hakkı tanınarak hazırlanmalıdır.
* Her hususta liyakate dayalı, şeffaf ve hesap verebilir takımlar için en uygun şartlar oluşturulmalıdır. Bunun için öncelikle, laik, demokratik ve eleştirel düşünmeyi temel alan ferdî yetenek ve hünerleri ortaya çıkartan bir eğitim stratejisi belirlenmelidir. Bu nedenle, ülkenin beşerî sermayesini ve entelektüel kapasitesini geliştirici bir eğitim siyaseti hazırlanmalıdır. Data idaresi, dijitalleşme ve stratejik planlama ülkenin temel önceliklerinden biri olmalıdır. Ülkenin her karış toprağı için emeline uygun ve fiziki planlamaya dayalı kullanım stratejileri hazırlanmalıdır. Kritik alanlar korunmalıdır. Mekânsal planlama ülkenin farklı muhtaçlıklarını gideren katmanlar ortasında çatışma değil eşgüdüm üzerine kurulmalıdır. Bu doğrultuda, havza ölçeğinde bölgesel gelişme planları hazırlanarak bu bölgeler birbirlerini ve dünya tedarik zincirlerini verimli bir biçimde besleyebilecek biçimde tasarlanmalıdır.
“KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJELERİNDE SOYLULAŞTIRMA, MÜLKSÜZLEŞTİRME SİYASETLERİNE SON VERİLMELİ”
* Geleceğin Türkiye’sinde bölgeler ortası eşitsizliğin ortadan kaldırılması için bütüncül bölge planları doğrultusunda tedbirler alınmalı, bu emele yönelik teşvik sistemleri uygulamaya konarak teşviklerin tesir tahlili yapılmalıdır. Türkiye’nin inançlı bir üretim üssü ve milletlerarası ticarette bir odak noktası olması için gerekli siyaset ve stratejiler uygulanmalıdır. Geleceğin dünyası kentlerin dünyasıdır. İnsan hayatının yerküredeki devamlılığı için kentlerde atılacak adımlar hayati ehemmiyet taşımaktadır ve yeni bir iktisadî anlayışın hayata geçirileceği esas yerler kentlerdir. Afetlere dirençli, inançlı, döngüsel, tabiatla uyumlu ve kriz idaresinin muvaffakiyetle yürütüldüğü kentler iktisadi gelişmenin temel yapı taşları olacaktır.
* Mahallî idarelerin bütçe ve yetkileri artırılmalı, merkezle bağları tekrar tanımlanmalı, salt temsili demokrasi yerine, hayatın her alanını kapsayan lokal idareler demokrasisi belediyeler eliyle güçlendirilmelidir. Halkın yerelde kendi ömrüyle ilgili kararlar alması sağlanmalıdır. Kapsayıcı bir konut siyaseti olmadan iktisadi kalkınma sağlanamaz. Türkiye’de yaşayan herkesin nitelikli, dirençli konutlarda ve kentlerde barınma hakkı vardır. Kentsel dönüşüm projelerinde soylulaştırma, mülksüzleştirme siyasetlerine son verilmeli ve adil toplumsal konut siyasetleri geliştirilmelidir. Tarım yeni yüzyılın stratejik kesimlerinden biridir. Tarımda kendine yeterlilik ve besin güvenliği kamunun garantisi altına alınmalıdır. Küçük aile işletmeleri ve kooperatiflerin gelişmesi desteklenmeli, tarıma dayalı endüstride faal bir paydaş olmaları sağlanmalıdır.
“CHP’NİN EKSİKLERİ VE KUSURLARI OLDUĞUNDAN, BİR DEĞİŞİME MUHTAÇLIK DUYULDUĞUNDAN KUŞKUMUZ YOK”
* Bir Japon Atasözünde söylendiği üzere; ‘Zafer değil mağlubiyet öğretir.’ CHP’nin eksikleri ve kusurları olduğundan, bir değişime muhtaçlık duyulduğundan kuşkumuz yok. Dünyanın ve ülkenin yaşadığı değişime ayak uydurabilecek dinamizmi ve esnekliği partiye kazandıracak yeni bir örgütlenme anlayışına muhtaçlığımız var. Elbette, CHP’de gereken esaslı değişim hakkındaki fikir ve görüşlerimizi partinin yetkili şuralarında müzakere edeceğiz fakat şimdilik şu kadarını belirtelim ki, öncelikle yeni bir üye yapılanmasına gereksinim var. 1.350.000 civarında olan üye sayısını en kısa müddette 2-3 katına çıkarmak zorundayız. İzmir’in 170.000 civarında olan üye sayısını en kısa müddette 2 katına çıkartmayı şimdiden taahhüt ediyoruz. Aidiyet duymayan, bunun için elini taşın altına sokmayan seçmen tabanının zorluklar karşısında direnmesini ve harekete geçmesini bekleyemeyiz. Lakin her yeni üye, sokakta, mahallede kentte daha fazla temsil, daha fazla güç daha fazla oy ve daha büyük başarılar demektir. Elbette parti üyeliği, ferdî ihtiras ya da ikbal beklentileriyle ortaya çıkan sığ bir rekabete hapsedilemez.
* Partimize üye olmak, ortak aklın bir kesimi olmayı ve memleketimizin ortak yazgısını uygunlaştırmak için fedakârlık yapmayı gerektirir. CHP üyeliği istekli bir gayretin modülü olmaktır. CHP bu ülkede değişimin, ihtilalin fitilini ateşlemiş bir partidir. Onun altı okundan biri Devrimciliktir ve ateşi hiç sönmez. Bu çerçevede beklenir ki, geniş kapsamlı bir ‘Özeleştiri Buluşması’ yapılsın. Eksikler, yanlışlar ve yapılması gerekenler tespit edilerek bir takvime işlensin. CHP pek çok hususta eleştirilse dahi bu ülkeyi Cumhuriyet ülkülerini koruyarak geliştirecek en temel kurumdur. Bu nedenle CHP, Cumhuriyetin ikinci yüzyıla yakışan demokratik bir parti tüzüğü yenilenmesini derhal yapmalıdır. Her kademede lokal idare yönetici adayları için bir havuz oluşturularak en az beş yıl öncesinden bu misyonlara, her düzeyde eğitilerek hazırlanmalıdır. Ön seçimler de aday yoklaması da doğrudan parti üyeleriyle yapılmalıdır. Her partili halkla ‘sahici’ bağlar kurmalıdır. Bölge, ülke ve dünyadaki gelişmelerle ilgili olarak parti üyeleri için nizamlı ve daima bir bilgilendirme düzeni oluşturulmalıdır. Parti dışı nitelikli insan gücünden partinin istifade kanalları açık tutulmalıdır.
“CHP AYDINLIK TÜRKİYE’NİN GÜVENCESİDİR”
* Siyaset siyasi seçkinlerin sahnelediği, toplumun da seyredip alkışladığı yahut protesto ettiği bir şov değildir, olmamalıdır. Büyük umutlarla sandığa koşan milyonların karar alma sistemlerine iştirakinin önü açılmalıdır. Şayet bir parti-devlete karşı uğraş ediyorsanız veya bir parti sandıktan aldığı gücü istismar edip devleti ele geçiriyorsa, toplumun gerçek özne olması muhtaçlığı her zamankinden de yüksektir. Siyaset toplumu güzelleştirme sanatıysa o sanat lakin toplumla birlikte yapıldığında eşsiz bir kıymete kavuşur ve amaçlarına ulaşır. CHP, toplumun tüm kısımlarına ve 81 ilin tamamına eşit yakınlıkta durmalıdır.
* CHP aydınlık Türkiye’nin garantisidir. İzmir’in CHP’si tam da bunu yapar. Kimsenin kuşkusu olmasın. Gün gelir, bu ülke, bu toprakların beslediği zihinler, hakikat yerde duran siyasi anlayışın hakkını teslim eder. Biz, o güne en kısa müddette ulaşmak için ya bir yol bulacağız ya da bir yol açacağız. Çok âlâ biliyoruz ki hepimiz daha güzelini hak ediyoruz. Hiç elbet bu yolu yalnız yürümeyeceğiz. Bu ülkenin her bir insanına, her bir gencine inancımız tam. Yolumuz engebeli, yolumuz uzun lakin maksadımız hoş, o maksada giden seyahat güzel… Daima birlikte ileriye, güzele, doğruya, hoşa yürümeye devam edeceğiz ve kesinlikle başaracağız.” ANKA
