Türkiye Barolar Birliği (TBB), TİP Hatay Milletvekili Can Atalay’ın mazbatasını almasına karşın tahliye edilmemesine reaksiyon gösterdi.
Gezi davasında 18 yıl mahpus cezası verilerek 25 Nisan 2022’de tutuklanan avukat Can Atalay, 14 Mayıs Milletvekilli Seçimleri’nde TİP’ten Hatay milletvekili seçildi.
Milletvekili mazbatasını da alan Atalay’ın tahliye edilmesi için Yargıtay’a müracaat yapıldı lakin hala hapishanede tutuluyor. TBB, Atalay’ın tahliye edilmemesine ait resmi internet sayfasından açıklama yaptı.
“MİLLETVEKİLLİĞİ KESİNLEŞMİŞ”
Anayasa’nın 83. Unsuruna vurgu yapılan açıklamada şu tabirlere yer verildi:
*14 Mayıs 2023 tarihli 28. Devir Milletvekili Genel Seçimleri’nin sonuçlarını içeren Yüksek Seçim Kurulu kararı 30 Mayıs 2023 tarihli yinelenmiş Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Kelam konusu kararın Hatay ili seçim etrafı sonuçlarının açıklandığı kısmında ismi yer almakla, halihazırda yargılanmakta olduğu bir dava nedeniyle tutuklu bulunan Şerafettin Can Atalay’ın milletvekilliği mutlaklaşmış; Ş. Can Atalay, avukatları aracılığıyla milletvekilliği mazbatasını almıştır.
*Seçimin üzerinden iki haftadan uzun bir vakit geçmiş olmasına karşın, milletvekilliği katılaşan ve mazbatasını alan Ş. Can Atalay’ın tutukluluk hâlinin devamı, hukuka muhalif bir biçimde, kişi hürriyeti ve güvenliği, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma ve seçmenlerin temsil edilme haklarının ihlali manasına gelmektedir.
*Seçimler ve siyasi haklar Anayasa’nın 2. unsurunda sözünü bulan demokratik devletin vazgeçilmez ögeleridir. Siyasi haklar, seçimlerde oy kullanma, aday olma ve seçilme haklarının yanında siyasi faaliyette bulunma hakkını da kapsar.
*Anayasa Mahkemesinin 2013 tarihli Mustafa A. Balbay müracaatına ait kararında da (Başvuru Numarası: 2012/1272) söz edildiği üzere ‘Seçilme hakkı yalnızca seçimlerde aday olma hakkını değil, birebir vakitte seçildikten sonra milletvekili olarak parlamentoda bulunma hakkını da ihtiva etmektedir.
“BU BİR MÜDAHALE”
*Bu da hiç kuşkusuz, kişinin seçildikten sonra milletvekili sıfatıyla temsil yetkisini fiilen kullanabilmesini gerektirir. Bu bağlamda seçilmiş milletvekilinin yasama faaliyetine katılmasına yönelik müdahale, yalnızca onun seçilme hakkına değil, tıpkı vakitte seçmenlerinin özgür iradelerini açıklama hakkına da yönelik bir müdahale teşkil edebilir.’
*Anayasa’nın 83. hususuna nazaran ‘Seçimden evvel yahut sonra bir hata işlediği ileri sürülen bir milletvekili, Meclis’in kararı olmadıkça tutulamaz, sorguya çekilemez, tutuklanamaz ve yargılanamaz.’ Bu dokunulmazlığın emeli yasama organı üyelerini, misyonlarını tam olarak yerine getirmelerini engelleyecek gereksiz suçlamalardan korumaktır. (AYM, E. 1997/73, K. 1997/73, K.T: 30.12.1997) Her ne kadar, Anayasa’nın 14. unsurunda belirtilen durumlar dokunulmazlık kapsamı dışında tutulmuşsa da, Balbay kararında da vurgulandığı üzere bu istisna, seçilme hakkı da dikkate alındığında dar ve özgürlük lehine yorumlanmalıdır.
*Halihazırda milletvekili olan Sayın Ş. Can Atalay’ın, seçmenlerinin iradelerini temsilen parlamentoda fiilen çalışma yürütmesini sağlamak, hukukun ve demokratik hukuk devletinin en temel gereğidir. Bu gereğin yerine getirilmesi için sürecin takipçisi olduğumuzu kamuoyunun bilgisine sunarız.
