Yunanistan’da 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü geniş iştirakli hareketlerle kutlandı.
İşçi Sendikaları Konfederasyonu (GSEE), Memur Sendikaları Konfederasyonu (ADEDY), Mücadeleci Emekçi Cephesinin (PAME) davetiyle binlerce kişi 1 Mayıs’ı kutlamak üzere başşehir Atina’nın merkezinde bir ortaya geldi.
Sabahın erken saatlerinde kent merkezinin farklı noktalarında buluşan personel, memur, emekli ve öğrenciler Sintagma Meydanı’ndaki parlamento binasına yanlışsız yürüdü.
Eyleme katılan Yunanistan Komünist Partisi (KKE) önderi Dimitris Kuçumbas ve Değişim Hareketi (KINAL) lideri Nikos Andrulakis ise son yıllarda ülkede baş gösteren hayat pahalılığına dikkati çekti.
AZİZ NESİN’İN ŞİİRİ OKUNDU
Eylemde Aziz Nesin’e ilişkin “Çok Konuşma” isimli şiir Yunanca çevirisiyle okundu.
Emeklilik ıslahatına karşı ülke çapında şovların yapıldığı Fransa’dan gelen sendikacıların Atina’daki harekete katılması da dikkat çekti.
Başkentte, 1 Mayıs kapsamında metro ve tramvay çalışanları 24 saatlik greve giderken, otobüs çalışanları gün içerisinde muhakkak saatlerde iş bırakma hareketi yaptı.
Deniz yolları çalışanlarının düzenlediği 24 saatlik grev nedeniyle de gemiler limanlarda demirli kaldı.
Başta, Selanik, Girit ve Patra olmak üzere ülkenin birçok kentinde 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü vesilesiyle bir ortaya gelen aksiyoncular personel haklarına ait taleplerini lisana getirdi.
İNGİLTERE
1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü münasebetiyle İngiltere’de binlerce kişi kentin sembol yerlerinden Trafalgar Meydanı’nda buluştu.
Sabah saatlerinde kentin farklı noktalarında bir ortaya gelen binlerce kişi, kortej halinde meydana yanlışsız yürüyüş yaptı.
Demir Yolu, Denizcilik ve Nakliyecilik Sendikası (RMT), Kamu ve Ticari Hizmetler Sendikası (PCS), oyuncuların ve sanatkarların bağlı olduğu Equity sendikası üzere kuruluşların “Zenginler dışında herkes” sloganıyla kentin Clerkenwell bölgesinde yaptığı toplanma daveti üzerine ana yürüyüş kolu burada oluştu.
Buradan yaklaşık 3 kilometrelik aralıktaki Trafalgar Meydanı’na yürüyen kalabalık adil çalışma kuralları, enflasyon üzerinde artırım talepleri ve hayat pahalılığını lisana getiren sloganlar attı.
RMT Genel Sekreteri Mick Lynch, Trafalgar’da yaptığı konuşmada 1 Mayıs’ın yalnızca bir emekçi günü değil emekçi hakları için kıymetli bir simge olduğunu söyledi.
“Bugün eşitsizliği lisana getireceğiz, daha yeterli maaşları, daha yeterli ömür kaidelerini ve daha düzgün bir dünyayı lisana getireceğiz.” diyen Lynch demokratik sistemin taarruz altında olduğunu söyledi.
Hükümetin çalışanlar zıddı siyasetlerini eleştiren Lynch, meydandaki Ulusal Galeri üzerine Kral 3. Charles’ın taç giyme merasimi için asılan “Mutlu ve Görkemli” yazılı pankarta işaret ederek, “Halkımızın keyifli ve görkemli olmaması bir utançtır.” dedi.
Lynch, hükümetin göçmen tersi tavrını da eleştirerek, “Ülkenin şu anki hali için dünyanın yoksul halklarını suçluyorlar.” tabirini kullandı.
Birçok bölümde çalışanların. greve gittiğini hatırlatan Lynch, “ülke büsbütün değişene kadar” grevlerin devam edeceğini söyledi.
JUST STOP OİL KÜMESİ TRAFİĞİ KAPATTI
Equity Genel Sekreteri Paul Fleming ise konuşmasında 40 binin üzerinde oyuncu, sokak sanatkarı, animatör üzere meslek kümelerinden üyeleri olduğunu belirterek, “Tüm sendikalar üzere bizim de güçlü ve bir ortada olmamız, herkesin kaliteli sanata ulaşması için değerlidir. Her sanatkarın onurlu bir çalışma hayatına sahip olması gerektiğine inanıyoruz.” diye konuştu.
Fleming, yapımcıların milyarder olurken sanatkarların ise daha düzgün hayat koşulları için uğraş ettiğini belirterek, “Milyarderlerin cebindeki para, insanların daha yeterli yayınlar izlemek için verdiği para, daha yeterli demir yolu hizmeti, sıhhat hizmeti almak için verdiği paralar.” tabirlerini kullandı.
Sendika teşebbüsüyle birçok hak elde ettiklerini kaydeden Fleming, “Bugün haklarımızı korumak için birlikte savaşıyoruz. Şu anda sahip olduğumuz toplum yarın farklı olacak. O nedenle daha güzel bir dünya inşa etmeliyiz.” dedi.
Tarfalgar Meydanı, sabah saatlerinde ise fosil yakıtlara karşı yaptıkları aksiyonlarla tanınan Just Stop Oil kümesinin trafiği kapatma hareketine sahne oldu.
Meydan etrafındaki Cockspur caddesini trafiğe kapatan yaklaşık 30 kişilik Just Stop Oil kümesinin yolu kapatarak yürüyüşüne polis tarafından müsaade verilmedi.
Grup, polisle yapılan görüşmenin akabinde yürüyüşüne kaldırımda devam etti. Kapanan trafik yaklaşık 1 saatlik kesintinin akabinde yine açıldı.
BULGARİSTAN
Bulgaristan’da resmi bayram olan 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü hasebiyle Bağımsız Sendikalar Konfederasyonu (KNSB) ve “Podkrepa” (Dayanışma) Sendikası büyük kentlerde konser ve yürüyüşler düzenledi.
KNSB “Sendikalaşma ve Onurlu Maaş İçin Dayanışma” sloganıyla başşehir Sofya’da düzenlediği yürüyüşün sonunda, kentin sembolik yerlerinden Kartallı Köprü Kavşağında bir müddetliğine trafiği engelledi.
Podkrepa (Dayanışma) Sendikası da başşehrin merkezinde düzenlediği yürüyüşün ardından Sofya sakinleri için rock konseri düzenledi.
Bulgaristan Sosyalist Partisi (BSP), 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nü ayrıyeten “Sol Basının Bayramı” olarak da kutladı.
240 üyeli parlamentoda 23 milletvekili olan, eski Komünist Parti’nin çizgisinde siyaset yürüten Rusya yanlısı BSP, klâsik olarak Sofya’da ve ülkenin büyük kentlerinde siyasi-müzikli etkinlikler organize etti.
BSP lideri Korneliya Ninova, partinin Sofya’nın Borisova Gradina Parkı’nda düzenlediği mitinginde yaptığı konuşmada, “Daha yeterli çalışma şartları için uğraş veriyoruz. Bulgaristan, minimum ve ortalama fiyatların en düşük olduğu Avrupa ülkesidir. Birebir vakitte Avrupa’da vefat oranı ve iş kazalarının oranı en yüksek olan ülke yeniden biziz.” dedi.
İSPANYA
İspanya’da son yıllarda sembolik bir mananın ötesine gidemeyen 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü münasebetiyle ülke genelinde düzenlenen şovlarda çalışanlar bu yıl “maaş artışı” talebiyle yürüdü.
Ülkenin iki büyük emekçi sendikası, Çalışanlar Genel Birliği (UGT) ve Emekçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (CCOO) tertibiyle 73 kentte düzenlenen 1 Mayıs şovlarında “fiyatların indirilmesi, maaş artışı ve karın paylaşılması” sloganı öne çıkarıldı.
1 Mayıs münasebetiyle hazırlanan manifestoda, “Enflasyona muadil parametrelerde büyüyen, satın alma gücünü garanti eden makul fiyatlara gereksinimimiz var. Bunun için fiyat garantisi hususu kaidedir.” denildi.
Geçmiş yıllara göre toplumsal ve siyasi tesirini yitiren ve kutlama halini alan 1 Mayıs şovlarına sol koalisyon hükümetinden de 6 bakan katılarak, işçilere destek verdi.
İkinci Başbakan Yardımcısı ve Çalışma Bakanı olmasının yanı sıra sol görüşlü küçük partilerin iştirakiyle yeni kurulan “Sumar” partisinin de lideri olan Yolanda Diaz, enflasyonun yüzde 10,4’e kadar çıkmasına karşın emekçilere yapılan artırımın yüzde 2,56 seviyesinde kalmasını eleştirdi.
Madrid’deki şova katılan UGT ve CCOO başkanları de maaş artışı talebiyle yaklaşık 1 yıldır yürütülen ve rastgele bir olumlu sonuç alınamayan İspanya Patronlar Örgütleri Konfederasyonu (CEO) ile yapılan müzakereleri hatırlatarak, “Ya maaşların artırılması konusunda bir muahede olacak ya da Avrupa’nın birçok ülkesinde olduğu üzere emekçiler meydanlara inerek, genel greve gidecek.” ihtarında bulundu.
İspanya’da son açıklanan resmi bilgilere nazaran, Mart 2023 prestijiyle ülkede yüzde 13,27’lik oranla 3 milyon 127 bin 999 işsiz bulunuyor.
Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü’nün (OECD) datalarına nazaran, İspanya 2022’de enflasyon nedeniyle satın alma gücünün azaldığı, birçok durumda vergi yükünden maaş artışlarının eridiği ülkelerin başında yer aldı.
Ülkede yayımlanan bir araştırmada, çalışan her 8 bireyden 1’inin yıllık brüt 10 bin avrodan az gelirle geçimini sağladığı belirtilerek, istihdamdaki güzelleşmeye karşın yüksek enflasyonun da tesiriyle 2,5 milyon personelin yoksulluk hududunun altında yaşadığı tabir edildi.
BOSNA HERSEK
Bosna Hersek’in başşehri Saraybosna’da Bosna Hersek Ticaret Birliği Sendikası üyeleri 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde parlamento binası önünde toplandı.
İşçiler, maaşlarının uygunlaştırılması ve bu mevzuda kanun değişiklikleri yapılması talebinde bulundu.
Bosna Hersek’teki iki entiteden biri olan Bosna Hersek Federasyonu’nun iç ticaret kanununda personeller için birtakım değişikliklerin yapılması davetinde bulunan kalabalık, bunun için milletvekillerini vazifeye davet etti.
Ülkedeki siyasi istikrarsızlıktan şikayet eden çalışanlar, bu yüzden birçok sorunun çözülemediğini ve standartlarının gerilediğini içeren bir bildiri yayımladı.
Bildiride taban fiyatın artırılması, gelir vergisi ve katkı hisseleri hakkındaki kanunda da değişiklikler yapılması hususları yer aldı.
KOSVA
Kosova’nın başşehri Priştine’de 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü münasebetiyle şov düzenlendi.
Yaklaşık 100 kişinin katıldığı şovda “İşçiler çalışır, işverenler kazanır”, “Kahrolsun ataerkil/kapitalist devlet” yazılı pankartlar açıldı.
Gösteri organizatörlerinden Bjeshka Guri, Kosova’daki özel bölüm çalışanlarının şiddetli çalışma şartlarına dikkati çekerek, “Fazla mesai, sözleşmesiz çalışma, 170 avroluk minimum fiyat, inançsız işyerleri, vefatlar, tacizler, cinsel cürümler makûs yönetilen bir sistemin belirtileri değil bilakis, personel sınıfına karşı eşitsizlik, baskı ve şiddetle sürdürülen, düzgün tasarlanmış bir sistemin parçasıdırlar.” tabirlerini kullandı.
İş müfettişliği binasına yürüyen göstericiler daima bir ağızdan “Özgürlük, eşitlik, dayanışma” sloganları atarken binaya siyah ve kırmızı sis bombası fırlattı.
1 Mayıs’ın resmi tatil kabul edildiği Kosova’da halk her yıl olduğu üzere bu sene de piknik alanları ve turistik bölgelere akın etti. Ülkenin güneyindeki Prizren kenti Balkanlardan günübirliğine gelen turistlerle doldu.
ALMANYA
Almanya’nın çeşitli kentlerinde 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü vesilesiyle yürüyüşler ve etkinliler düzenlendi.
Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Koblenz kentinde Alman Sendikalar Birliğinin (DGB) düzenlediği aktifliğe katıldı.
Scholz, burada yaptığı konuşmada, özgürlüğünü ve toprak bütünlüğünü savunabilmesi için Ukrayna’nın yanında olduklarını yineleyerek, şiddet kullanarak hudutların değiştirilmemesi gerektiğini söyledi.
Kovid-19 salgınına da değinen Scholz, pandeminin bittiğini tabir ederek, salgının getirdiği zorlukların dayanışma içinde aşıldığını anlattı.
Başbakan Scholz, ekonomik olarak özel bir durumda bulunduklarını belirterek, Almanya’da uzun yıllar, tahminen de on yıldan fazla bir mühlet boyunca işsizlikle çaba etmek zorunda kalınmayacağını kaydetti.
Gelecekte şirketlerin kâfi nitelikli eleman bulmasının sağlanması gerektiğini söz eden Scholz, “Bazıları emekçi eksikliğinin geleceğin büyük bir sorunu olduğunu söylüyor. Telaş duyanlara buna karşı ne yapılabileceğine ait reçetelerimiz olduğunu söylemek istiyorum.” dedi.
Kalifiye emekçi probleminin azaltılması için daha fazla mesleksel eğitim verilmesi gerektiğini belirten Scholz, şirketlere, gençlere meslek eğitimi sunma davetinde bulundu.
Alman Haber Ajansı’nın haberine nazaran, aktifliğe katılan kimi şahısların Scholz’u yuhaladığı ve ıslıkladığı söz edildi.
DGB’nin 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’ndeki merkezi kutlaması Köln kentinde yapılırken öbür eyaletlerde de etkinlikler düzenledi.
Başkent Berlin’de 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde “Kesintisiz dayanışma” sloganıyla bir yürüyüş düzenlendi.
Alman Haber Ajansı DPA’nın haberinde, Stuttgart kentinde düzenlenen bir şovda çok sol kümelerin sis bombası attığı, polisin de göstericilere karşı biber gazı ve cop kullandığı kaydedildi.
İTALYA
İtalya’da ülkenin önde gelen emekçi sendikaları, İtalya Genel İş Konfederasyonu (CGIL), İtalyan İşçi Birliği (UIL) ve İtalyan İşçiler Birliği Konfederasyonu (CSIL), klasik 1 Mayıs yürüyüş ve mitinglerini ülkenin güneyindeki Potenza kentinde düzenledi.
Mitingde, İtalya’da Anayasa’nın kabulünün 75. yıl dönümüne atıfta bulunularak, “İtalya, çalışma üzerine kurulu demokratik bir cumhuriyettir” hususu üzerinde çalışma hayatının kıymeti vurgulandı.
Mitingdeki konuşmalarda, çalışma ve iş hayatının merkezi pozisyonda olması gerektiği vurgusu yapıldı.
Ülkenin farklı kentlerinde de 1 Mayıs münasebetiyle yürüyüş, miting ve konser üzere etkinlikler düzenlendi.
Bu ortada, Başbakan Giorgia Meloni başkanlığında 1 Mayıs nedeniyle özel olarak toplanan bakanlar kurulu, personellik maliyetine ait süreksiz vergi indirimleri öngören ve personel ailelere yönelik takviye içeren bir paketi onayladı. Sendikalar ise hükümetin bu paketindeki düzenlemelerin süreksiz olmasını eleştirdi.
İSVİÇRE
İsviçre genelinde sendikalar, 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü hasebiyle sokaklara döküldü.
İsviçre Sendikalar Federasyonu bu yıl, “Daha fazla maaş. Daha fazla emeklilik. Artık eşitlik!” sloganıyla 50 farklı yerde şov düzenliyor. Ülke genelindeki öbür personel sendikaları da 1 Mayıs münasebetiyle meydanlara indi.
Basel kentinde düzenlenen şov sırasında polis ile göstericiler ortasında gerginlik yaşandığı bildirildi. Polislerin, maskeli şahısların kimlik denetiminde ısrar etmesi üzerine ortalığın gerildiği kaydedildi.
Sendika önderleri, yaptıkları konuşmalarda, satın alma gücüyle ilgili problemlerin daha da kötüleşeceği konusunda ikazda bulundu. Birçok patronun fiyatları enflasyona nazaran ayarlamak istememesinin de çalışanlar için büyük bir sorun olduğuna değinildi.
HIRVATİSTAN
Hırvatistan’ın başşehri Zagreb’de de 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü’nde hareket düzenlendi.
Zagreb’de “1 Mayıs direniş günüdür, dinlenme günü değil” yazılı döviz ve pankartlar taşıyan personeller, “maaş artışı” talebiyle yürüdü.
Eylemciler, Hırvatistan’ın, Avrupa Birliği’nde (AB) maaşların en düşük olduğu ülkelerden olduğunu söz ederek, “1 Mayıs direniş günüdür, kuru fasulye yeme günü değil” sloganları attı.
Öte yandan Zagreb’deki Maksimir Parkı’nda ise 1 Mayıs Emek ve Dayanışma Günü kapsamında fiyatsız kuru fasulye dağıtıldı.
BELÇİKA
İşçi Partisi, ülkedeki yüksek vergi oranlarına karşı şov düzenledi.
Yerel saatle 12.30’da Anneessens Meydanı’nda buluşan kalabalık, kentin ana caddelerinden geçerek merkez tren istasyonu yakınındaki Albertin Meydanı’nda yürüyüşlerini sonlandırdı.
Başka bir şov kapsamında ise bir küme 11.30’da Poelaert Meydanı’ndan yeniden kentin çeşitli caddelerinden geçerek, FGTB-ABVV sendikasının Mont des Arts’taki 1 Mayıs şenliklerine hakikat ilerledi.
Burada konserler, toplumsal problemler üzerine tartışmalar ve çocuklar için animasyonlar düzenlendi.
Son olarak, 15.00’te Saint-Gilles’ten hareket eden diğer bir küme, trafiğe kapatılmış pek çok yoldan geçerek yürüyüşe başladı.
Vardıkları noktada kermes kuracak küme, kitap fuarı da dahil olmak üzere çeşitli kültürel etkinlikler düzenleyecek.
Sosyalist Parti de Bronks Gençlik Tiyatrosunun önünde daha çok çocuklara yönelik şenlik düzenliyor.
POLONYA VE FİNLANDİYA
Polonya’nın başşehri Varşova’da Sol ve Ulusal Sendikalar İttifakı “Onurlu iş – onurlu yaşam” sloganıyla bir yürüyüş düzenledi.
Yeni Sol Parti’nin lideri Wlodzimierz Czarzasty, yürüyüşe katılan çalışanlara hitaben yaptığı konuşmada, “Polonya solunun en kıymetli önermesi refah devleti olmaktır.” sözünü kullandı.
Zor vakitlerde hükümetin vatandaşlarını desteklemesi gerektiğini tabir eden Czarzasty, “Tüm sağ partilere ve bilhassa liberallere şunu söylemek istiyorum: Devlete asla hürmet duymuyorsunuz, her vakit hepimizin bir biçimde yönetim edeceğini düşünüyorsunuz. Her ülkenin, her ulusun siyasetinde, işler berbata gittiğinde girişimcilerin devlet kurumları olmadan başa çıkamayacağı anlar vardır, işler berbata gittiğinde beşerler devlet kurumları olmadan zorluklarla başa çıkamazlar.” diye konuştu.
Yürüyüşte yüksek enflasyon ve mevcut maaşlar hakkında da sloganlar atıldı, konuşmalar yapıldı.
Finlandiya’da ise 1 Mayıs daha çok baharın gelişi nedeniyle düzenlenen şenliklerle geçti. Siyasetçilerin konuşmalar yaptığı, öğrencilerin müzikler söylediği etkinliklerde rastgele bir şiddet olayı gözlenmedi.
Finlandiya’da yayın yapan Helsingin Sanomat’ın haberinde 1 Mayıs’a ait, “Bugün Finlandiya’da 1 Mayıs, öncelikle baharın başlangıcının bir kutlaması lakin dünyada temel olarak personel sınıfının gayeleri için yürüdüğü bir gün.” tabiri kullanıldı. (AA)
