Çetin kış kaideleri nedeniyle evvelki yıllarda ocak ayında okulların tatil edildiği, onlarca kırsal mahalle yolunun kapandığı, grupların metrelerce karla uğraş ettiği Van’da, bu yıl hava sıcaklığının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesiyle yazdan kalma günler yaşandı. Van’ın en çok kar alan ilçelerinden Bahçesaray’da geçmişte kar kalınlığının iş makinelerinin uzunluğunu aştığı 3 bin rakımlı Karabet Geçidi’nde de kar kalınlığı en düşük düzeyde kaldı. Geçen yıl ağır kar nedeniyle hayvanların ahırlardan çıkarılamadığı, besicilerin biriktirdikleri otu kızaklarla taşıdığı kırsal bölgelerde, bu yıl çobanların meralarda hayvanları otlatmaya devam etmesi dikkati çekti.
“ÇEKİLMEYE TANIKLIK EDİYORUZ”
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Coğrafya Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, “Belki beşerler için uygun görünebilir lakin maalesef uzun vadede karşımıza kullanma suyu, içme suyu, daha sonra kuraklık sorunu olarak çıkacak. Türkiye’de kış aylarında yağışın düştüğünü biliyoruz. Ocak ayındayız şimdi gerçek manada yağışı alamadık. Bundan sonraki aylarda durumun birebir olacağına dönük hiçbir bulgu yok. Umarım önümüzdeki aylarda yağış düşer, şayet düşmezse havzanın ekosistemi büyük ölçüde etkilenecek. Akarsuların büyük ölçüde kuruması, küçük göllerin büsbütün kuruması, büyük göllerin de alan kaybetmesine yol açacak. Van Gölü kıyılarında çekilmeye tanıklık ediyoruz” dedi.
Alaeddinoğlu, kelamlarına şöyle devam etti: “Şimdi gerçekleşmeyen o yağışlar önümüzdeki yılları da etkileyecek. Esasen sürecin evrildiğini biliyoruz. Hava sıcaklığı artacak buharlaşma da ona nazaran artacak. Biz tanıklık etmedik lakin geçmişte yaşanan salınımlar var. Kuraklık yaşanmış bir müddet sonra yağış olmuş. Bugün içinde olduğumuz durum farklı, artık salınım değil. Bu, global ısınmanın beraberinde getirdiği ve artık birkaç yılı içeren değil bundan sonra tablonun daha aksiye gerçek evrileceği bir süreç olacak. Bugün düşmeyen kar, aslında önümüzdeki yıllarda muhtaçlık duyacağımız içme ya da kullanma suyunun azalması manasına geliyor. Şu anki durum alışageldiğimiz bir durum değil, yerde muhakkak bir ölçüde kar olması gerekiyor. Havalar ısındıkça yağış kar halinde düşmez. Hava sıcaklığı düşmediği sürece kar gerçekleşmeyecek, kar yağmadıkça yerde kalmayacak, hasebiyle toprağa sızmayacak.”
“VERİMLİ OLMAYACAK”
Güneşin artık Kuzey Yarımküre’ye döndüğünü, bundan sonra daha yeterli hava koşullarıyla karşılaşacaklarını anlatan Alaeddinoğlu, bunun da karın yağmasının ve yerde kalmasının kısıtlanması manasına geldiğini lisana getirdi.
Hava olaylarının belirli olmadığını, varsayımların ötesinde durumlarla karşılaşılabileceğini belirten Alaedinoğlu, “Seller, taşkınlar, çok sıcaklar ve çok soğuklar da yaşayabiliriz. Kar yağışı bundan sonra düşse de geçmişte olduğu üzere verimli olmayacak. Yağan karın yerde kalma mühleti azalacak bu da toprağa sızmasının azalmasına neden olacak” diye konuştu.
“HAYATIMDA BİRİNCİ SEFER KAR OLMADIĞINI GÖRÜYORUM”
Bahçesaraylı Zahir Toktaş ise “Daha evvel Karabet bölgesinde 4 metre kar olurdu, yollar kapanırdı. Artık görüldüğü üzere yollar açık ve çok az kar var” sözünü kullandı.
Minibüs sürücüsü Doğan Özhan da “Hayatımda birinci sefer bu ayda yolda kar olmadığını görüyorum. Evvelki yıllarda Bahçesaray yolu özelikle Karabet Geçidi kapanıyordu. Açık olduğu devirde zincirsiz çıkamazdık buraları. Artık toz kalkıyor” dedi. (AA)
